Οι 10 καλύτερες θεατρικές παραστάσεις του 2016

Πέντε θεατρικοί συντάκτες του Artic (artic.gr) έκαναν τον δικό τους απολογισμό και ξεχώρισαν τις 10 καλύτερες θεατρικές παραστάσεις του 2016 με βάση την ερμηνευτική, σκηνοθετική και αισθητική δυναμική τους.







Μάνια Βορεάκου 


Μόνος με τον Άμλετ

Το πολυτάραχο 2016 που μας αποχαιρετά, πήρε από κοντά μας μεγάλους καλλιτέχνες που κατέθεσαν την ψυχή τους σε όλες τις βαθμίδες της τέχνης, όμως μας αφήνει και μια γλυκιά γεύση από τις ευτυχείς θεατρικές συναντήσεις που βιώσαμε. Μια από αυτές είναι και η συνάντηση του Αιμίλιου Χειλάκη με τον Άμλετ. Στην αντισυμβατική και γεμάτη ρίσκο ανάγνωση ενός από τα πιο εμβληματικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, παρακολουθήσαμε στο θέατρο Κιβωτός τον Αιμίλιο Χειλάκη, στην παράσταση "Μόνος με τον Άμλετ", σε σκηνοθεσία και διασκευή  Μανώλη Δούνια και Αιμίλιου Χειλάκη, στην κλασική μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά.
Με τον Άμλετ να αποτελεί έναν από τους ρόλους - σύμβολα της δραματουργικής δημιουργίας, το κείμενο του Σαίξπηρ αναβλύζει από υπαρξιακά ερωτήματα. Μέσα από τον ποιητικό λόγο του, ο Σαίξπηρ θέτει ζητήματα τα οποία ο καθένας δύναται να αναγνώσει διαφορετικά. Αυτό το πολυεπίπεδο κείμενο γίνεται το μέσο για την αναθεώρηση αξιών, συστημάτων εξουσίας, πνευματικής υπόστασης, εργαλείο βαθιάς αυτογνωσίας και ασκεί δριμεία κριτική στο αξιακό σύστημα της τότε ισχύουσας κοινωνικής πραγματικότητας και γιατί όχι και αυτής που διανύουμε εμείς σήμερα. Σε αυτό το πλαίσιο διαπιστώσαμε με δέος πώς ο Αιμίλιος Χειλάκης κατόρθωσε να φέρει εις πέρας αυτό το τόσο δύσκολο εγχείρημα, χρησιμοποιώντας σαν μοναδικό εργαλείο τον εαυτό του.
Ο Άμλετ, η Γερτρούδη, η Οφηλία, ο αδίστακτος Κλαύδιος, ο πιστός του φίλος Οράτιος, ο δουλοπρεπής Πολώνιος, ο Λαέρτης, το Φάντασμα του Νεκρού Βασιλιά. Γίναμε μάρτυρες της παρουσίας όλων αυτών των ηρώων με διαμεσολαβητή τον Αιμίλιο Χειλάκη, την ακατεύναστη ερμηνευτική ευελιξία του και την αστείρευτη ενέργειά του και φύγαμε από το Θέατρο Κιβωτός με τα πόδια κομμένα από την σπαρακτική ερμηνεία του, επιβεβαιώνοντας για μια ακόμη φορά τον θεατρικό κόσμο που τον θεωρεί έναν από τους κορυφαίους ηθοποιούς της γενιάς του. Αυτή η κατά μέτωπον σύγκρουση με τον τραγικό ήρωα του Σαίξπηρ αποτελεί μια από τις πιο φωτεινές θεατρικές στιγμές που μας χάρισε η χρονιά που φεύγει, υπενθυμίζοντάς μας το μεγαλείο ανθρώπων που υπάρχουν ακόμα για να την υπηρετούν.

Μετάφραση : Γιώργος Χειμωνάς
Σκηνοθεσία - Διασκευή : Μανώλης Δούνιας - Αιμίλιος Χειλάκης
Σκηνικά - Κοστούμια : Κένι Μακλέλλαν
Σχεδιασμός Φωτισμών : Νίκος Βλασόπουλος
Μουσική - Ηχητικός Σχεδιασμός : Γιώργος Σπανός
Επιμέλεια κίνησης : Πατρίσια Απέργη
Φωτογραφία αφίσας : Γιάννης Βασταρδής
Φωτογραφίες : Γιάννης Πρίφτης
Δημιουργικό : Kiss My Art Μαρία Παναγιωτωνάκου
Οργάνωση Παραγωγής : Σωτήρης Μίχας
Επικοινωνία : Αναστασία Καμβύση, Μια παραγωγή της αρτivities

Στα Σκοτεινά - Making Movies 

Στις ευτυχείς θεατρικές συναντήσεις της χρονιάς που φεύγει, ανήκει και μια παράσταση που μπορεί να αποτελέσει σημάδι πως η νέα γενιά βρίσκεται δυναμικά παρούσα στα θεατρικά δρώμενα, και μάλιστα έχει πολλά να μας πει.
Στον Τεχνοχώρο Cartel, παρακολουθήσαμε την παράσταση του Θοδωρή Βουρνά "Στα Σκοτεινά - Making Movies", που παρουσιάζεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά. Πρόκειται για ένα ανέβασμα βασισμένο στο βιβλίο του Γιώργου Ηλιόπουλου "bedtime stories". Το έργο αποτελείται από μια σειρά προσωπικών ιστοριών, τις οποίες οι ηθοποιοί εξωτερικεύουν σε μια από τις πιο προσωπικές τους στιγμές. Οι διαδοχικές ιστορίες που μας παρουσιάζονται με την μορφή δυνατών και σκληρών μονολόγων, κρύβουν μέσα τους τα πιο βαθιά συναισθήματα. Αποκαλύπτουν τις πιο μύχιες σκέψεις τους και αγγίζουν τα πιο σκοτεινά σημεία της ψυχής.
Καταπιεσμένες αναμνήσεις, υποταγμένα θέλω, συμμόρφωση στα κοινωνικά στερεότυπα, υπακοή στο οικογενειακό περιβάλλον και τελικά η διαμόρφωση δυσλειτουργικών και δυστυχισμένων ανθρώπων είναι στοιχεία που πασχίζουν να ξεπροβάλλουν μέσα από τις αφηγήσεις των ηρώων. Μια λυτρωτική βουτιά στον λεπτοφυή τους εαυτό. Οι αφηγητές ξεκινούν ένα ταξίδι επαναπροσδιορισμού του εαυτού τους, αποφασίζοντας να βγάλουν από μέσα τους το τέρας της ενοχής και του φόβου. Έρχονται αντιμέτωποι με αυτό που θα ήθελαν αλλά και με αυτό που τελικά κατάφεραν να είναι. Την επιτυχία όμως του εγχειρήματος επιστεγάζει εκτός από τη σκηνοθεσία, η επιλογή του τετραμελούς θιάσου. Οι τέσσερις ηθοποιοί, ο καθένας από τους οποίους κατακτά ένα προσωπικό στοίχημα, αποδεικνύονται καθηλωτικοί. Απόλυτα σημερινό, εύστοχο και δύσκολο την ίδια στιγμή, το έργο που είδαμε στο Cartel είναι μια πρόκληση να αναμετρηθούμε με τον εαυτό μας, την κοινωνία του σήμερα και όσα μας επιβάλλει το περιβάλλον μας.

Κείμενο : Γιώργος Ηλιόπουλος
Σκηνοθεσία : Θοδωρής Βουρνάς
Βοηθός Σκηνοθέτη : Λυδία Τριγώνη
Φωτισμοί : Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Σκηνογράφος : Σοφία Λεγάτου
Μουσική : Σωτήρης Καστάνης
Φωτογραφία promo/artwork : Γιώργος Γιαννίμπας
Παίζουν : Λάζαρος Βαρτάνης, Ευθύμης Γεωργόπουλος, Θανάσης Ισιδώρου, Παναγιώτης Νάτσης







Μαρία Δουκάκη 


Όσα η καρδιά μου στην καταιγίδα 

Στη λεπτή ευαισθησία και στο λογοτεχνικό αισθητήριο του Άκη Δήμου οφείλεται η επανεγγραφή της νουβέλας του Ιωάννη Κονδυλάκη - συγγραφέα του μεταιχμίου μεταξύ 19ου και 20ου αιώνα - "Η Πρώτη Αγάπη" που στα χέρια του Άκη Δήμου πήρε τη μορφή του "Όσα η καρδιά μου στην καταιγίδα". Το έργο παρουσιάστηκε τον περασμένο Γενάρη και Φλεβάρη από την Bijoux de kant στη Φρυνίχου συμπίπτοντας με τα 40 χρόνια από την τελευταία εμφάνιση της Τάνιας Τσανακλίδου στο Θέατρο Τέχνης, η οποία κατέθεσε μια δωρική και στιβαρή ερμηνεία ως Κρητικιά μάνα του πρωταγωνιστή Γιωργή, που βιώνει το άγουρο και ταραχώδες ξύπνημα της ερωτικής επιθυμίας.
Έτερο "αποκαλυπτικό" στοιχείο αυτής της δημιουργικά σύνθετης παράστασης που πάντρεψε λογοτεχνία, θέατρο, μουσική, λαογραφία, πέρα από το εξαιρετικό κείμενο, η βαθιά υποκριτική του Γιάννη Παπαδόπουλου, που "αγκύλωνε" την προσοχή των θεατών, όπως η αταίριαστη για την εποχή της αγάπη που έτρωγε τα σωθικά του για μια μεγαλύτερή του γυναίκα. Καθώς σημειώνει ο σκηνοθέτης, Γιάννης Σκουρλέτης "ο Γιωργής βρέχεται από μια θάλασσα κι ανεβαίνει ένα βουνό για να στεγνώσει" παρακαλώντας "κάνε, Χριστέ, να πάψει η καταιγίδα κι όσα φυλάω στην καρδιά είναι δικά σου". Και η καταιγίδα έπαψε, για να θάψει για πάντα τον έρωτα στον ξηρό τάφο της άγονης, πια, καρδιάς.

Κείμενο : Άκης Δήμου
Σκηνοθεσία : Γιάννης Σκουρλέτης
Μουσική : Κώστας Δαλακούρας
Βοηθός σκηνοθέτη : Ηλέκτρα Ελληνικιώτη
Σκηνική εγκατάσταση : Ανδρέας Κασάπης
Κοστούμια : Δήμητρα Λιάκουρα
Φωτισμοί : Χριστίνα Θανάσουλα
Artwork : Κωνσταντίνος Σκουρλέτης
Βίντεο : Βασίλης Κεκάτος – Artώ
Φωτογραφίες : Μυρτώ Αποστολίδου
Κρητικές λύρες : Παντελής Σταυρακάκης
Παίζουν : Τάνια Τσανακλίδου, Λένα Δροσάκη, Γιάννης Παπαδόπουλος, Νικόλας Αγγελής

Ο Χορός του θανάτου 

Τον "θανατερό χορό" του Σουηδού θεατρικού συγγραφέα Αυγούστου Στρίντμπεργκ "έσυραν" κατά τη θεατρική σεζόν που μας πέρασε στο Θέατρο Εμπορικόν ο Δημήτρης Καταλειφός και η Φιλαρέτη Κομνηνού με τη συνεπικουρία του Βασίλη Μπισμπίκη. Η άκαμπτη γραφή του Χορού του θανάτου, που για την εποχή της είχε πρωτοποριακό χαρακτήρα, διαπραγματεύεται με την ακρίβεια νατουραλιστικού νυστεριού τις ανθρώπινες συμπεριφορές των δρώντων υποκειμένων στις συνθήκες που όρισε ο Στρίντμπεργκ. Και ποιες είναι αυτές; H ζωή ως έσχατο πεδίο οντολογικής σύγκρουσης άρρενος και θήλεος, με απόληξη, βέβαια, τον θάνατο, νοητό ή φυσικό.
Ο Δημήτρης Καταλειφός και η Φιλαρέτη Κομνηνού έδωσαν αμφότεροι στην ερμηνεία τους την αναμενόμενη μεστότητα, ωριμότητα και βαρύτητα. Ιδανικές ερμηνείες για τους λάτρεις του Στρίντμπεργκ στην απέριττη και εμφορούμενη ουσίας προσέγγισή του. Ακριβώς αυτά τα απέριττα υποκριτικά μέσα που μεταχειρίστηκαν και οι δύο στην καλά συντονισμένη και ισορροπημένη συνύπαρξή τους στο σανίδι του Εμπορικού επέτειναν την αίσθηση της ερημιάς, κυριολεκτικά του σπιτιού τους, μεταφορικά την αίσθηση του λογικού κενού που στέκεται πάνω από το γάμο τους σαν γκρίζο, απειλητικό σύννεφο που δε θα έφευγε ποτέ. Ο προβληματισμός που καλλιεργεί και το σκοτάδι που καθρεφτίζει αυτή η «σατανική κωμωδία», όπως την έχει χαρακτηρίσει ο Μπέκετ, δεν έχουν τίποτα το ξένο προς το σκοτάδι του καθενός μας, το οποίο εξερευνά το θέατρο, αποκαλύπτοντας τις πτυχώσεις και την πυκνότητά του και φωτίζοντας εν τέλει συνειδητό, αλλά, κυρίως, ασυνείδητο.

Μετάφραση : Δήμος Κουβίδης
Σκηνοθεσία : Δημήτρης Καταλειφός, Ελένη Σκότη
Σκηνικό - κοστούμια : Μικαέλα Λιακατά
Μουσική : Σταύρος Γασπαράτος
Φωτισμοί : Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Φωτογραφίες παράστασης : Νικόλας Κομίνης
Βοηθός σκηνοθέτη : Λάμπρος Γραμματικός
Παίζουν : Δημήτρης Καταλειφός, Φιλαρέτη Κομνηνού, Βασίλης Μπισμπίκης







Αναστάσης Πινακουλάκης 


Τα Παραβάν [ Link 1 - Link 2 - Link3 ]

Το φετινό Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου - αφήνοντας κατά μέρους την παρατραγωδία διαδοχής του καλλιτεχνικού διευθυντή - είχε μερικές πολύ όμορφες εκπλήξεις όπως την Αριστοφανιάδα (Ομάδα Ιδέα), τα Παραβάν (Δ. Κωνσταντινίδης) τη Λυσιστράτη (Μ. Μαρμαρινός) και τους Όρνιθες (Ν. Καραθάνος). 
Ξεχωρίζω "Τα Παραβάν", ένα έργο του Jean Genet που δεν ανεβαίνει συχνά, γιατί θεωρώ πως ο Δαμιανός Κωνσταντινίδης στάθηκε πολύ καλός αναγνώστης των ιδιαίτερων αναγκών του έργου. Ψηλοί κόθορνοι, εντυπωσιακά κοστούμια, εκκεντρικές περούκες και τεατράλε φυσιογνωμίες συνθέτουν ένα κολάζ εκπροσώπων των κοινωνικών αξιωμάτων αλλά και των λούμπεν στοιχείων σ’ ένα καρναβαλικό περιβάλλον όπου όλα διαστέλλονται και υπερμεγενθύνονται. Τα "χάρτινα" Παραβάν του Αντώνη Δαγκλίδη έγιναν ο καμβάς για να "ζωγραφίσουν" οι ερμηνευτές τη δική τους Επανάσταση ενάντια στον πόλεμο, με το κόκκινο να πρωταγωνιστεί και καταλήγουν να τα σκίζουν.
Η νιτσεϊκή θεωρία τριμερούς διάκρισης της κοινωνίας σε επίγειους θεούς, υπερανθρώπους και υπανθρώπους είχε μια ξεκάθαρη θέση σημειολογικά και δραματουργικά. Η Στέλλα Βογιατζάκη ως Λεϊλά, ντυμένη με μια ιδιόμορφη κελεμπία για να κρύβει την ασχήμια της, είναι συνειδητά υπαρξιακά, ταξικά και προσωπικά καταδικασμένη αλλά και αφοσιωμένη στο να υπηρετεί τον σύζυγό της Σαΐντ. Εκείνος, όχι ιδιαίτερα όμορφος, ούτε πλούσιος, αλλά στο απόγειο της δημοτικότητας χάριν των αδικημάτων που έχει διαπράξει, υπερέχει σε γη και ουρανό. Η Δήμητρα Χατούπη και ο Χρήστος Παπαδόπουλος συνέθεσαν ένα δυναμικό ντουέτο στους κεντρικούς ρόλους, σε μια παράσταση που λειτούργησε καλά γιατί ήταν παράσταση θιάσου κι όχι σύνθεση καλών μονάδων.

Συγγραφέας : Ζαν Ζενέ
Μεταφραστική ομάδα : Ειρήνη Κωστούλα - Αργυρού, Μαρία Μηνόγιαννη, Χρυσούλα Φουρνάρη 
Διεύθυνση & επιμέλεια μετάφρασης / δραματουργία : Δήμητρα Κονδυλάκη
Σκηνοθεσία : Δαμιανός Κωνσταντινίδης
Σκηνικά - κοστούμια : Αντώνης Δαγκλίδης
Βοηθοί σκηνογράφου : Αμαλία Θεοδωροπούλου και Λένα Λέκκου
Φωτισμοί : Ελευθερία Ντεκώ
Μουσική : Κωστής Βοζίκης
Κίνηση : Ίρις Νικολάου
Μακιγιάζ : Μελίνα Γλαντζή
Βοηθός σκηνοθέτη : Έλλη Μερκούρη
Παίζουν (με σειρά εμφάνισης) : Δήμητρα Χατούπη, Χρήστος Παπαδόπουλος, Έλλη Μερκούρη, Δέσποινα Σαραφείδου, Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου, Λεωνίδας Μαράκης, Κίμων Κουρής, Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Στέλλα Βογιατζάκη, Αγγελική Λεμονή, Θύμιος Κούκιος, Ορέστης Καρύδας
Συμμετέχουν : Ανδρέας Κανελλόπουλος, Φώτης Λαζάρου, Λευτέρης Παπακώστας

Δωδέκατη Νύχτα 

Ο Δημήτρης Καραντζάς είναι από τις λίγες περιπτώσεις σκηνοθετών που καταφέρνουν ν’ απογυμνώσουν τα μεγάλα κλασικά έργα από τις συνήθεις - και συχνά μονομερείς - αναγνώσεις επανασυστήνοντάς τα στο θεατρόφιλο κοινό. Την χρονιά που μας πέρασε καταπιάστηκε με Πίντερ (Τέφρα και Σκιά), Virginia Woolf (Κύματα), Ίψεν (Όταν Ξυπνήσουμε Εμείς οι Νεκροί) και πιο πρόσφατα με Σαίξπηρ (Δωδέκατη Νύχτα). Με γοητεύει πολύ βαθιά για διάφορους λόγους ο τρόπος που δουλεύουν ο Δημήτρης Καραντζάς και η ομάδα του για να συνθέσουν μια παράσταση. Στη "Δωδέκατη Νύχτα", με το σκηνοθετικό του νυστέρι ανοίγει τους χαρακτήρες του έργου, για να συμφιλιωθούν με το φύλο τους και με τα συναισθήματά τους. Τα σκηνικά της Κλειώς Μπομπότη και τα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη δημιούργησαν ένα μαγικό σκηνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο οι ηθοποιοί μοιάζουν "μαριονέτες μιας σειράς παρεξηγήσεων" ή με "μανεκέν ενός ζωγραφικού καμβά".
Με την ταυτόχρονη παρουσία όλων των χαρακτήρων του έργου σε όλη την εξέλιξη του δράματος, αισθητοποιείται η δισυπόστατη φυσιογνωμία των Σεμπαστιάν (Άρης Μπαλής) και Βιόλα (Έμιλυ Κολιανδρή) και αντιλαμβάνομαι πως δίνεται δημιουργικός χώρος στην παράσταση συμβάντων της μη σκηνικής δράσης. Η Βιόλα της Έμιλυ Κολιανδρή, ο Μαλβόλιο του Νίκου Χατζόπουλου, η Μαρία της Ελίνας Ρίζου και ο Άντριου του Μιχάλη Σαράντη (τον ξεχωρίσαμε και στα Όταν Ξυπνήσουμε Εμείς Οι Νεκροί, Όρνιθες) είναι σίγουρα μερικές από τις ερμηνείες που ξεχώρισαν τη φετινή θεατρική σεζόν.

Μετάφραση : Νίκος Χατζόπουλος
Σκηνοθεσία : Δημήτρης Καραντζάς
Σκηνικά : Κλειώ Μπομπότη
Κοστούμια : Ιωάννα Τσάμη
Κίνηση : Σταυρούλα Σιάμου
Μουσική : Δημήτρης Καμαρωτός
Σύμβουλος στη δραματουργία : Θεοδώρα Καπράλου
Βοηθός σκηνοθέτη : Κέλλυ Παπαδοπούλου
Φωτισμοί : Αλέκος Αναστασίου
Σχεδιασμός κομμώσεων : Χρόνης Τζήμος
Σχεδιασμός μακιγιάζ : Αλεξάνδρα Μυτά
Βοηθός σκηνογράφου : Στεφανία Ηλέκτρα Πανταβού
Βοηθός ενδυματολόγου : Ιφιγένεια Νταουντάκη
Δραματολόγος παράστασης : Έρι Κύργια
Διανομή : Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Βαγγέλης Αμπατζής, Φαμπιάν, Δημήτρης Κίτσος, Γιάννης Κλίνης, Έμιλυ Κολιανδρή, Βασίλης Μαγουλιώτης, Άρης Μπαλής, Ελίνα Ρίζου, Μιχάλης Σαράντης, Εύη Σαουλίδου, Αινείας Τσαμάτης, Σπύρος Χατζηαγγελάκης, Νίκος Χατζόπουλος, Γιώργος Χρυσοστόμου







Λυδία Τριγώνη 


Προς Δαμασκόν - Post Inferno 

Από τη θεατρική χρονιά που μας πέρασε δεν θα μπορούσαν να παραληφθούν οι δύο σκηνικοί "άθλοι" που έφερε εις πέρας η αντισυμβατική σκηνοθέτις και πειραματίστρια, Ρούλα Πατεράκη. Μετά το επιτυχημένο ανέβασμα του κινηματογραφικού αριστουργήματος του Λαρς φον Τρίερ, "Δαμάζοντας τα Κύματα", στο Εθνικό Θέατρο - Ρεξ, παρουσίασε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, την επική τριλογία του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, "Post Inferno - Προς Δαμασκόν". Πρόκειται για ένα σκηνικό άθλο, καθώς για τέσσερις ολόκληρες ώρες, προσέφερε με σκηνοθετική, υποκριτική, εικαστική αρτιότητα μία καταβύθιση στα άδυτα της στριντμπεργκικής ψυχής. Η τριλογία "Post Inferno - Προς Δαμασκόν", απέχοντας πολύ δομικά και θεματικά από τα κλασικά στριντμπεργκικά ψυχολογικά δράματα αλληλοεξόντωσης, με τις έμφυλες συγκρούσεις να κυριαρχούν (Πατέρας, Δεσποινίς Τζούλια, Δανειστές), αποτελεί προάγγελο των εξπρεσιονιστικών δραμάτων του που θα ακολουθήσουν (Ο Χορός του Θανάτου, Ονειρόδραμα, κ.ά.).
Για άλλους δράμα μυστηρίου και για άλλους δράμα μετανοίας, το έργο ακολουθεί την πορεία του συγγραφέα προς τη σταδιακή εγκατάλειψη των εγκοσμίων, μα πάνω απ’ όλα της γυναίκας. Η ψυχολογική κρίση που αντιμετώπισε στάθηκε αφορμή για έναν επαναπροσδιορισμό αξιών και μία μεταστροφή ιδεών που βασίστηκε στις εναγώνιες θεολογικές, υπαρξιακές, συζυγικές και ερωτικές του αναζητήσεις. Η αντιφατική εικόνα της γυναίκας, άλλοτε ως μέσο απελευθέρωσης και ψυχολογικό καταφύγιο για τον ίδιο, κι άλλοτε ως σατανικό όργανο της θείας δίκης, διατρέχει όλη την τριλογία, όπως και τη ζωή του ίδιου του συγγραφέα.
Το άρτιο και καλοκουρδισμένο σκηνικό αποτέλεσμα που έφερε την ιδιαίτερη σκηνοθετική σφραγίδα της Ρούλας Πατεράκη, συμπλήρωσαν και ενδυνάμωσαν οι στιβαρές ερμηνείες του θιάσου εν γένει. Ξεχώρισε ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος, ιδανικός για τον απαιτητικό ρόλο του Αγνώστου, παραδόθηκε σε ένα χρονικό πτώσης και φθοράς που δε θα μπορούσε παρά να σε μαγνητίσει και να σε καθηλώσει. Η Λουκία Μιχαλοπούλου στο ρόλο της περαστικής Κυρίας, την οποία ο Άγνωστος παρουσιάζει και αντιμετωπίζει ως Εύα, μητέρα - γη, διέθετε μία σπάνια εσωτερικότητα που της επέτρεψε να προσδώσει στο ρόλο μια αίσθηση καθολικότητας, σχηματοποιώντας έναν χαρακτήρα - σύμβολο με τρυφερότητα και χωρίς υπερβολές.

Δραματουργία, συγγραφή, σύνθεση : Ρούλα Πατεράκη, Μάνος Λαμπράκης στηριγμένη στη μετάφραση της Μαργαρίτας Μέλμπεργκ του έργου του Α. Στρίντμπεργκ "Προς Δαμασκόν" (εκδ. Κέδρος)
Σκηνοθεσία : Ρούλα Πατεράκη
Σκηνογραφία : Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια : Απόλλων Παπαθεοχάρης
Μουσική : Γιώργος Κουμεντάκης
Φωτισμοί : Γιάννης Δρακουλαράκος
Hair & Make up Styling : Παντελής Τουτουντζής
Οργάνωση παραγωγής : Γιάννης Γκουντάρας
Βοηθός σκηνοθέτη : Δανάη Παπουτσή
Βοηθός σκηνογράφου : Μυρτώ Μεγαρίτου
Βοηθός ενδυματολόγου : Μαρία Ζυγούρη
Βοηθοί παραγωγής : Νίκος Νικολαΐδης, Γιάννης Παυλόπουλος, Άρης Κανέλλος
Παραγωγή : Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση
Ερμηνεύουν : Λάζαρος  Γεωργακόπουλος, Λουκία Μιχαλοπούλου, Αλέκος Συσσοβίτης, Γιώργος Παπαπαύλου, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Όμηρος Πουλάκης, Ανδρέας Αντωνιάδης, Νίκος Μαυράκης, Ευανθία Κουρμούλη, Ευρίκλεια Σωφρονιάδου, Δώρα Στυλιανέση, Σπύρος Βάρελης, Πάνος Τζίνος και η Ρούλα Πατεράκη.

Τέφρα και Σκιά 

Στις αρχές του 2016, μετά τον Δημήτρη Δημητριάδη (Φαέθων), ο πολυπράγμων Δημήτρης Καραντζάς καταπιάστηκε με τον βρετανό θεατρικό νομπελίστα συγγραφέα Χάρολντ Πίντερ. Στο Θέατρο Ροές παρουσιάστηκε το αινιγματικό "Τέφρα και Σκιά", ένα έργο που σχετίζεται ευρύτερα με όλα τα πολιτικά εγκλήματα της εποχής μας, καθώς και με την ένοχη απάθεια και την άμεση ή έμμεση συνέργεια των πολιτών μιας κατ’ επίφαση δημοκρατίας. Παραπέμποντας σε επικίνδυνα, προκλητικά, εφιαλτικά τοπία που ξεπηδούν μέσα από τις εικόνες - αρχέτυπα που ανακαλεί και αναβιώνει διαρκώς το ιδιότυπο ζευγάρι, η Ρεβέκα και ο Ντέβλιν, το έργο στηλιτεύει την εγκληματική αδιαφορία των πολιτών για τα κοινωνικοπολιτικά εγκλήματα που διαπράττονται ανά τους αιώνες.
Η σκηνοθεσία "φώτισε" τον κρυπτικό χαρακτήρα του έργου, παραμένοντας πιστή και αναδεικνύοντας παράλληλα, καίρια στοιχεία της πιντερικής δραματουργίας, όπως η αντίφαση, η αμφισημία, η αυτοπαρωδία και η υπονόμευση μιας επίπλαστης σοβαροφάνειας. Περιελάμβανε σιωπές σημαίνουσες, που "ήχησαν" δυνατότερα και από τον ίδιο τον πιντερικό λόγο. Τους πρωταγωνιστές της αρρωστημένης αυτής ερωτικής ιστορίας υποδύθηκαν με συνέπεια, σεβασμό προς το κείμενο και σωστές κορυφώσεις δύο μεγάλες υποκριτικές μονάδες, ο Χρήστος Λούλης, με ένα ιδιαίτερο κράμα υφών εξουσιαστή – ανακριτή - ψυχαναλυτή και η Εύη Σαουλίδου, ηθοποιός με άψογη τεχνική, εύπλαστη και με πνευματικότητα. Το "Τέφρα και Σκιά" είναι μία παραβολή όπου το προσωπικό και το πολιτικό συνενώνονται και συνδέονται άρρηκτα, αποκαλύπτοντας πώς το καθιστικό ενός σπιτιού στην εξοχή Άγγλων μεσοαστών μετατρέπεται σε δίαυλο κατανόησης του πανανθρώπινου πόνου, όπως αυτός βιώνεται δι-ιστορικά.

Μετάφραση : Τζένη Μαστοράκη
Σκηνοθεσία : Δημήτρης Καραντζάς
Σκηνογραφία - κοστούμια : Ιωάννα Τσάμη
Κίνηση : Σταυρούλα Σιάμου
Ηχητική δραματουργία : Ανρί Κεργκομάρ
Φωτισμοί : Αλέκος Αναστασίου
Επιμέλεια σκηνογραφίας : Αδριανός Ζαχαριάς
Βοηθός ενδυματολόγου : Βασιλική Σουρρή
Βοηθοί σκηνοθέτη : Γιάννης Κλίνης, Ελίνα Ρίζου
Ερμηνευτές : Χρήστος Λούλης, Εύη Σαουλίδου







Στέλλα Χαχάλη 


Lebensraum 

Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες θεατρικές απόπειρες του 2016 φιλοξένησε το "Θησείον, ένα Θέατρο για τις Τέχνες". Το πρωτοποριακό έργο του Θανάση Τριαρίδη, "Lebensraum", ξεκίνησε με επιτυχία στο Theater Aufbau Kreuzberg (Βερολίνο) και συνέχισε την περιοδεία του στην Ελλάδα και την Κύπρο. Έγινε μέσα από αυτό το θεατρικό εγχείρημα μια προσπάθεια να αρθρωθεί ένας ελληνο-γερμανικός διάλογος σε όλες τις γειτονιές του κόσμου, παρόλη την πόλωση και τα εχθρικά αισθήματα που καλλιεργούν τα αντικρουόμενα εθνικά οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα των δύο χωρών. Την Παρασκευή 8 Απριλίου, η παράσταση πραγματοποιήθηκε στα γερμανικά με ελληνικούς υπέρτιτλους και με πρωταγωνιστές τον Κωστή Καλλιβρετάκη και τον  Κωνσταντίνο Γεράκη, ενώ η Έλενα Σωκράτους υπέγραψε σκηνοθετικά αυτήν την τολμηρή θεατρική απόπειρα.
Πάνω στην σκηνή, πραγματοποιείται ένα πείραμα ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος, στο οποίο συμμετέχει κατά κάποιο τρόπο και το ίδιο το κοινό, το οποίο υποβάλλεται με άρτιους χειρισμούς σε μια κατάσταση ενδοσκόπησης. Περνώντας από μια δοκιμασία, καλείται να στοχαστεί πάνω στις κοινές ανθρώπινες ενορμήσεις και ψυχολογικές αντιδράσεις των ανθρώπων. Έτσι, διαμορφώνεται ένα παραστασιακό σύμπαν μεταθεατρικού ενδιαφέροντος, το οποίο πραγματώνεται όχι μονάχα μέσα από την γοητευτική και εξαιρετικά σύνθετη σκέψη του Τριαρίδη, αλλά και μέσα από τις υποκριτικές δυνατότητες των ηθοποιών. Ο εξευγενισμένος και πολιτισμένος άνθρωπος της Δύσης, σύμφωνα με το συγκεκριμένο θεατρικό πείραμα,  μπορεί πολύ εύκολα και ανενδοίαστα να παραχωρήσει τον ζωτικό του χώρο (Lebensraum) σε κάποιον εκβιαστή ή αντίστροφα να παραβιάσει τον ζωτικό χώρο του άλλου, παρασυρμένος από ιδεολογήματα ή θυμικές αντιδράσεις.

Σκηνοθεσία : Έλενα Σωκράτους
Σκηνικά : Βασιλική Χριστοπούλου
Δραματουργική Ανάλυση : Γεράσιμος Μπέκας
Μουσική : Πάνος Βούλγαρης
Sound design : Daisy Chain
Βίντεο / Φωτογραφίες : Παναγιώτης Πασχαλίδης
Graphic design : Πέτρος Ζάβρακας
Μετάφραση στα γερμανικά : Mirja Lahidjanian und Maria Thomas
Επιστημονικός Συνεργάτης : Ευτυχία Παπαγιάννη
Συντονισμός : Χριστίνα Καμπέρη
Παίζουν : Κωστής Καλλιβρετάκης, Κωνσταντίνος Γεράκης
Συμπαραγωγή : Εκδόσεις Ευρασία  &  Μανόλης Σάρδης / PRO4

Φάουστ 



Ο "Φάουστ", που φιλοξενήθηκε στο εξαιρετικής αισθητικής Δημοτικό Θέατρο Πειραιά ήταν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες παραστασιακές απόπειρες της χρονιάς λόγω της ερμηνευτικής, σκηνοθετικής και αισθητικής δυναμικής του. Τη σκηνοθεσία υπέγραψε η Κατερίνα Ευαγγελάτου, ενώ τους πρωταγωνιστικούς ρόλους του Φάουστ και του Μεφιστοφελή ενσάρκωσαν ο Νίκος Κουρής και ο Αργύρης Πανταζάρας αντίστοιχα, που κλήθηκαν να ερμηνεύσουν αρχετυπικούς ρόλους καθοριστικούς για την διαμόρφωση της ευρωπαϊκής συνείδησης. Η νεαρή σκηνοθέτιδα με την σειρά της έστησε ένα παραστασιακό σύμπαν, που υπακούει σε μια ιδιότυπη σημειολογία και αποτελεί από μόνη της μια ερμηνευτική πρόταση. Δημιούργησε μια δική της ερμηνεία ρυθμίζοντας τον σκηνοθετικό της φακό περισσότερο στα πλαίσια μιας εξπρεσσιονιστικής αισθητικής παρά ενός φιλοσοφικού και θεολογικού προβληματισμού.
Η παράσταση του "Φάουστ" αποτελεί ένα άρτια επεξεργασμένο μωσαϊκό υψηλής αισθητικής απόβλεψης. Η σκηνοθετική του επεξεργασία αποτελεί μια ερμηνευτική πρόταση του περίπλοκου αυτού παγκόσμιου αριστουργήματος, η οποία είναι νόμιμη και τεκμηριωμένη, καθώς δεν παραβιάζει τους βασικούς ιδεολογικούς άξονες του έργου, παρότι παραλείπει σκόπιμα το φιλοσοφικό και μεταφυσικό του βάθος. Πολλές από τις σκηνές αποτελούν εξαιρετικές εικαστικές συλλήψεις και οι υποκριτές ανταποκρίνονται ως βιρτουόζοι στις πολλαπλές ερμηνευτικές ανάγκες του έργου. Μια παράσταση, που αποτελεί αισθητική πρόταση, αποδεικνύει την ανάγκη να επανερχόμαστε στα μεγάλα κείμενα και να τα ερμηνεύουμε ανάλογα με τα πολιτισμικά μας συμφραζόμενα, χωρίς βέβαια να παραβιάζουμε τις βασικές ιδεολογικές και αισθητικές τους δεσπόζουσες.

Μετάφραση : Σπύρος Α. Ευαγγελάτος
Σκηνοθεσία : Κατερίνα Ευαγγελάτου
Σύμβουλος δραματουργίας : Πλάτων Μαυρομούστακος
Σκηνικά : Εύα Μανιδάκη
Χορογραφία : Πατρίσια Απέργη
Κοστούμια : Βασιλική Σύρμα
Μουσική σύνθεση : Γιώργος Πούλιος
Φωτισμοί : Ελευθερία Ντεκώ
Κομμώσεις : Talkin’heads
Ειδικά Εφέ - Κατασκευές : Προκόπης Βλασερός
Βοηθός σκηνοθέτη : Καλλιόπη Παναγιωτίδου
Β’ Βοηθός Σκηνοθέτη : Βικτώρια Φώτα
Βοηθός σκηνογράφου : Μυρτώ Μεγαρίτου
Φωτογραφίες : Βάσια Αναγνωστοπούλου
Παραγωγή : Δημοτικό Θέατρο Πειραιά &  Λυκόφως - Γιώργος Λυκιαρδόπουλος
Ηθοποιοί : Νίκος  Κουρής, Αργύρης Πανταζάρας, Νάνσυ Σιδέρη, Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Ερρίκος Μηλιάρης, Κλήμης Εμπέογλου, Καλλιόπη Παναγιωτίδου, Αγησίλαος Μικελάτος