Jojo Rabbit

Η σατιρική - και καθαρά αντιναζιστική-αντιφασιστική - ταινία "Jojo Rabbit" με τον Ελληνικό τίτλο "Τζότζο" του Νεοζηλανδού σκηνοθέτη (από Εβραία μητέρα και Μαορί πατέρα) Taika Waititi εκτυλίσσεται στην περίοδο του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, λίγο πριν τα συμμαχικά στρατεύματα εισβάλλουν στο Βερολίνο. Το διασκευασμένο σενάριο της ταινίας, που υπογράφει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, στηλιτεύει με βιτριολικό χιούμορ τα ναζιστικά εγκλήματα μιας εφιαλτικής περιόδου μέσα από την τρυφερή ιστορία ενηλικίωσης ενός 10χρονου αγοριού.
Η ταινία κέρδισε το 2019 το Βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ του Τορόντο με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα φετινά Βραβεία Όσκαρ, στα οποία θα διεκδικήσει αυτά της Καλύτερης ταινίας της χρονιάς, του Β’ Γυναικείου ρόλου, του Διασκευασμένου σεναρίου, της Ενδυματολογίας, της Σκηνογραφίας και του Μοντάζ.

Περίληψη

Ο Jo Betzler είναι ένα 10χρονο αγοράκι που μεγαλώνει κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου χωρίς πατέρα στη ναζιστική Γερμανία μαζί με την καλόκαρδη και τρυφερή μητέρα του Rosie. Ο Jo, όπως και όλα τα παιδιά της ηλικίας του, υφίσταται τις δοκιμασίες της Ναζιστικής Νεολαίας. Αυτές, που έχουν ως στόχο να περάσουν στα μικρά παιδιά όλα τα στερεότυπα εκείνης της αρρωστημένης περιόδου. Έτσι, ονειρεύεται να φορέσει τη στολή με τις σβάστικες και να υπηρετήσει τον Χίτλερ. Ως αδύναμος αναζητά τη βοήθεια του φανταστικού του φίλου, Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος εμφανίζεται συχνά στο δωμάτιό του, για να τον ενθαρρύνει αλλά και να του υποδεικνύει να μισεί τους Εβραίους. Όμως, το όνειρό του δεν θα πραγματοποιηθεί. Τη μέρα της Ναζιστικής Νεολαίας ο Jo θα αποτύχει στις δοκιμασίες. Όχι μόνο δεν θα μπορέσει να σκοτώσει ένα κουνελάκι με τα χέρια του, αλλά θα τραυματιστεί από τα θραύσματα μιας χειροβομβίδας και το πρόσωπό του θα παραμορφωθεί. Οι φίλοι του θα τον κοροϊδεύουν ακόμη περισσότερο από πριν, δίνοντάς του το όνομα Jojo Rabbit (Τζότζο το κουνέλι). Όσο θα αναρρώνει, η μητέρα του θα τον σταματήσει από το Σχολείο. Στο σπίτι η ζωή του θα αλλάξει θεαματικά, όταν θα ανακαλύψει σε μια μυστική σοφίτα την έφηβη Εβραία Elsa, την οποία η μητέρα του κρύβει από τους Γερμανούς. Ο Jo αντιλαμβάνεται ότι η κοπέλα δεν έχει …ουρά και δεν μοιάζει με τον …διάβολο, όπως συστηματικά περιέγραφαν τους Εβραίους οι διαφωτιστές του Ναζισμού. Επομένως δεν υπάρχει λόγος να τη μισεί. Και σταδιακά, όταν θα αρχίσει να καταλαβαίνει την αλήθεια για την αντιστασιακή μητέρα του, θα νιώσει ότι πρέπει να ξυπνήσει από τον τυφλό φανατισμό του, να καταλάβει ποιος πραγματικά είναι, τι πραγματικά πιστεύει και να πάρει θέση απέναντι σε έναν αδίστακτο πόλεμο που σκοτώνει ανεπιστρεπτί την παιδική (και όχι μόνο) αθωότητα.

Προσωπική προσέγγιση

Ο ιδιοφυής σκηνοθέτης και σεναριογράφος Taika Waititi (What We Do in the Shadows, Hunt for the Wilderpeople, Thor: Ragnarok) τόλμησε και πέτυχε. Τόλμησε να κάνει μια δύσκολη αντιπολεμική σάτιρα και πέτυχε μέσα από τη διακωμώδηση να θίξει σοβαρά ζητήματα της εποχής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Και …χτύπησε αλύπητα την ιδεολογία του Ναζισμού, αναλαμβάνοντας να υποδυθεί τον φανταστικό φίλο τού Jo, τον Αδόλφο Χίτλερ, παρουσιάζοντάς τον ως γελοία και θλιβερή καρικατούρα. Είναι αυτός που, ανάμεσα σε πολλά στερεότυπα γύρω από την υπεροχή της Αρείας φυλής, θα υποδείξει στον Jo το σωστό "Χάιλ Χίτλερ". Και ο μικρός θα τρέξει αμέσως στον δρόμο, για να τον απευθύνει σε όλους τους περαστικούς υπό τους ήχους του …"I Wanna Hold Your Hand" των Beatles. Ο ιδιότυπος αυτός χαιρετισμός θα διακωμωδείται συχνά - πυκνά με αποκορύφωμα τη σκηνή στο σπίτι τού Jo, όταν θα συναντηθούν αρκετοί Γερμανοί αξιωματούχοι. Ταυτόχρονα, θα ρεζιλεύεται εμφατικά ο Ναζισμός στα πρόσωπα των κρυφογκέι ξεπεσμένων αξιωματικών Captain Klenzendorf και Finkel και της ταγμένης σαδίστριας Fraulein Rahm. 
Μπορεί ο Taika Waititi να επιτίθεται στον φασισμό με κανιβαλιστικό τρόπο, αλλά ο τελικός νικητής είναι πάντα ο άνθρωπος. Η γλυκιά μάνα Rosie, που ξέρει πολύ καλά ότι το παιδί της δεν είναι ναζί. Ο μόνος αληθινός φίλος τού Jo, ο Yorki με τη μεγάλη καρδιά. Η Elsa η Εβραιοπούλα με τη γενναία της στάση. 
Η ταινία έχει πολλαπλά μηνύματα. Μηνύματα ικανά να μας υπενθυμίζουν διαχρονικά και συγχρονικά ότι ο Ναζισμός και κάθε φανατική ιδεολογία με πλύση εγκεφάλου, που αρχίζει από την παιδική ακόμη ηλικία, μπορεί να διαλύσει τον κοινωνικό ιστό μέχρι και τους ακατάλυτους και ιερούς δεσμούς της οικογένειας. Μπορεί να πείσει έναν λαό να προβεί σε ειδεχθή εγκλήματα, ιδιαίτερα όταν παρασύρεται από λαοπλάνους ηγέτες, που παίζουν με τις φοβίες, τις ανασφάλειες αλλά και την αξιοπρέπειά του.  












Το καστ των ηθοποιών είναι εξαιρετικό. Δίκαια η Scarlett Johansson είναι υποψήφια για το Όσκαρ Β’ Γυναικείου ρόλου στον ρόλο της μητέρας Rosie. Απίστευτος ο Sam Rockwell ως Captain Klenzendorf και απίθανοι οι Alfie Allen και Rebel Wilson ως Finkel και Fraulein Rahm. Ξεκαρδιστικός ως SS ο Stephen Merchant. Και, βέβαια, την παράσταση κλέβουν τα παιδιά. Ο Roman Griffin Davis είναι τρυφερός, αστείος, συγκινητικός, υπέροχος ως Jojo, η Thomasin McKenzie καθηλώνει με το βλέμμα της και ο Archie Yates ως ο χοντρούλης κολλητός φίλος τού Jo, Yorki, είναι η φωνή της ανθρωπιάς μέσα στο παράλογο της εποχής.  

Αλέξανδρος Παπαδόπουλος

Διάρκεια : 108’

Βαθμολογία : 9.5/10

………………………………………………………………………


Το τρέιλερ της ταινίας