Elvis

Είδος ταινίας: Βιογραφική, Δραματική, Μουσική

Σκηνοθεσία: Baz Luhrmann

Σενάριο: Baz Luhrmann, Sam Bromell, Craig Pearce, Jeremy Doner

Πρωταγωνιστούν οι: Tom Hanks, Austin Butler, Olivia DeJonge, Helen Thomson

Διάρκεια: 159’

Περίληψη 

Η ταινία εξερευνά τη ζωή και τη μουσική του Elvis Presley. Ξεκινά από την παιδική του ηλικία στο Memphis του Tennessee μέσα σε φτωχογειτονιές με έντονη την παρουσία νέγρων. Εστιάζει στη συγκυρία της μύησής του στη μουσική Gospel και Rhythm and Blues σε εκκλησία που παρακολουθούσε η οικογένειά του στις Συνάξεις του Θεού. Εξηγεί πόσο καταλυτικά ήταν τα βιώματα αυτά, για να τον οδηγήσουν σε ένα μεγαλειώδες ταξίδι –με όλα τα πάνω και τα κάτω του– προς στην κορυφή. Και εντέλει να τον καταστήσουν ως τον απόλυτο μύθο της αμερικανικής μουσικής βιομηχανίας που ξεσήκωνε τα πλήθη, που έκανε τις γυναίκες να ουρλιάζουν εκστασιασμένες στις συναυλίες του, που σύστησε στον κόσμο το Rock n’ Roll και τον έκανε να λικνίζεται στους ρυθμούς του. 

Η ιστορία εξελίσσεται μέσα από την αφήγηση του μυστηριώδη μάνατζερ του Elvis Presley, συνταγματάρχη Tom Parker. Αυτός είναι που σταδιακά αποκαλύπτει την ολέθρια και περίπλοκη δυναμική που είχε η σχέση των δύο αντρών στα είκοσι και παραπάνω χρόνια της συνεργασίας τους. Μια συνεργασία που ουσιαστικά ξεκινάει από τη σύναψη συμβολαίου με τη μεγάλη δισκογραφική εταιρεία RCA, κατόπιν εξαγοράς των δικαιωμάτων του Elvis από τη δισκογραφική εταιρεία Sun Records. Η σχέση του Elvis με τον μάνατζέρ του ήταν σχεδόν ανάλογη με τη στενή σχέση που είχε ο Elvis με τη μητέρα του Gladys. 

Κάπου στο βάθος υπάρχει και ένα εξελισσόμενο κοινωνικό τοπίο με τις δολοφονίες σπουδαίων προσώπων, όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Μπομπ Κένεντι, η Σάρον Τέιτ, που σηματοδοτούν την απώλεια της αθωότητας στην Αμερική. Στο επίκεντρο της ζωής του Elvis Presley βρίσκεται η γυναίκα του Priscilla, ακόμη και μετά το διαζύγιό τους.  

Προσωπικές σκέψεις

Υπήρχε μεγάλη προσμονή γύρω από την κυκλοφορία της ταινίας για δύο λόγους. Από τη μία είναι η μεγάλη κινηματογραφική δυνατότητα που προσφέρει η γεμάτη συναισθήματα και γεγονότα προσωπική ιστορία ενός τόσο εμβληματικού χαρακτήρα, όπως ο Elvis, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα πρόσωπα στον πλανήτη. Από την άλλη είναι η επιστροφή του σπουδαίου σκηνοθέτη Baz Luhrmann εννέα χρόνια μετά την πιο πρόσφατή του ταινία The Great Gatsby και εικοσιένα χρόνια μετά από την αριστουργηματική του μουσική ταινία Moulin Rouge.

Η ταινία έχει, λοιπόν, όλα τα εχέγγυα για να είναι αριστουργηματική. Είναι; Και ναι και όχι.

Είναι απίστευτο το πρώτο μισάωρό της. Ξέφρενο και εμπνευσμένο, θυμίζει πολύ τη γλώσσα των κόμικς, με μια οθόνη χωρισμένη σε κινούμενα σχέδια και έναν φρενήρη αφηγηματικό ρυθμό για τα χρόνια του μικρού Elvis. Ενός παιδιού που μεγαλώνει με ψωμί και βιβλία κόμικς, έχοντας αγαπημένο υπερήρωα τον Shazam. Ο σκηνοθέτης σε μια σχεδόν μυστικιστική τελετουργική σκηνή –ίσως η καλύτερη της ταινίας– μας δείχνει πώς έλκεται ο μικρός Elvis από τη μουσική Gospel και Rhythm and Blues και πώς αποκτά τις απίστευτες για λευκό χορευτικές του δεξιότητες. Έτσι, μας κάνει να αντιληφθούμε το ταλέντο του Elvis ως μια υπερδύναμη, ως μια μουσική δόνηση που διατρέχει το σώμα του, μπαίνει για πάντα στις φλέβες του και τον κάνει να τραγουδάει και να χορεύει με την ψυχή ενός μαύρου. 

Εξίσου δυνατή είναι αργότερα η σκηνή της συναυλίας, όπου ο Elvis συλλαμβάνεται, έχοντας εξαπολύσει το απόλυτο χάος με τη μουσική και τις κινήσεις του, που έφερναν τα κορίτσια σε έκσταση. Και είναι δυνατή γιατί υπογραμμίζει την ασυμβατότητα και το πείσμα του να μην υποκύπτει σε όσους ήθελαν να καταστείλουν το τεράστιο ταλέντο του, στοιχεία που τον κατέστησαν ως την επαναστατική ψυχή της Αμερικής στις δεκαετίες του '50 του '60 και του '70.  

Η σκηνοθεσία του Baz Luhrmann δίνει, αναμφισβήτητα, πνοή στις μουσικές στιγμές, κάνοντας τις ζωντανές και ενεργητικές. Το καστ είναι ευδιάκριτο στους αντίστοιχους ρόλους, ενώ στον σκηνογραφικό και ενδυματολογικό τομέα η ταινία αγγίζει το άριστα. Μοιάζει περισσότερο με υπερπαραγωγή παρά με βιογραφική ταινία, εστιάζοντας στη μουσική με αδημοσίευτες διασκευές, χωρίς να προδίδει τη μουσική φύση του καλλιτέχνη. Οι μουσικές σκηνές, με μια αισθητική υπερβολής, είναι απίστευτα κινηματογραφικές και δυνατές, αλλά είναι οι μόνες στις οποίες γίνεται αντιληπτό το μεγαλείο του Elvis μέσα στο πολιτιστικό τοπίο της εποχής.

Αναπόφευκτη είναι η σύγκριση του Austin Butler με τον Elvis Presley. Όχι, δεν είναι τόσο όμορφος, και ποιος θα μπορούσε να είναι άλλωστε, όπως ο Elvis. Η ερμηνεία του, όμως, είναι τόσο πειστική που εύκολα μπορεί να πει ο καθένας ότι ο Austin Butler δεν ερμηνεύει τον Elvis… είναι ο ίδιος ο Elvis. Αν δεν κερδίσει το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου το 2023 ασφαλώς και δεν θα ευθύνεται ο ίδιος, αλλά το γεγονός ότι η υποκριτική ερμηνεία του ξεπερνιέται συνεχώς από μια μάλλον στιλιστικά φορτισμένη αλλά αφηγηματικά φτωχή ταινία. Μια ταινία που κρύβεται περισσότερο από όσο θα έπρεπε γύρω από μια ενδελεχή εξερεύνηση της εύθραυστης ψυχής του σταρ. Η βασανιστική σχέση με τη σύζυγό του Priscilla, την οποία υποδύεται μια εξαιρετική Olivia DeJonge, αντιμετωπίζεται επιφανειακά. Εξίσου επιφανειακά αντιμετωπίζεται και η στενή σχέση του Elvis με την υπέρ το δέον απαιτητική μητέρα του Gladys, την οποία υποδύεται η Helen Thomson. Γενικά, η όλη σωματική και ψυχική ταλαιπωρία του Elvis, που συνδέεται με τους σοβαρούς εθισμούς του στο αλκοόλ και τα ψυχοφάρμακα, και γενικά οτιδήποτε θα μπορούσε να κάνει τον Elvis μη ελκυστικό ή προβληματικό για τα σύγχρονα πρότυπα βγαίνει από το κάδρο με συνοπτικές διαδικασίες, ενώ αυτά ήταν που τον οδήγησαν στον θάνατο σε ηλικία μόλις 42 ετών. Αυτή, πάντως, είναι μια συνηθισμένη πρακτική, που είχε ακολουθήσει και ο σκηνοθέτης Bryan Singer για τον Freddie Mercury στη βιογραφική ταινία Bohemian Rhapsody.

Ο σκηνοθέτης από την αρχή της ταινίας υποδηλώνει την αντισυμβατική πρόθεσή του, καθώς επιλέγει να αναθέσει την αφήγηση της ιστορίας στον μάνατζερ του τραγουδιστή, συνταγματάρχη Tom Parker, τον οποίο υποδύεται μαεστρικά ο Tom Hanks. Η επιλογή, όμως, του σκηνοθέτη καταλήγει να είναι η αχίλλειος πτέρνα της ταινίας, καθώς εύλογα αναρωτιόμαστε: γιατί να δώσει τόσο χώρο σε μια φιγούρα, που, αν και θεμελιώδης στη ζωή του Elvis, καταλαμβάνει τεράστιο ειδικό βάρος σε σχέση με τον πραγματικό πρωταγωνιστή της, τον Elvis; Σημειωτέον, μάλιστα, ότι ο διορατικός Ολλανδός λάτρης του τσίρκου και του τζόγου –δεν ήταν συνταγματάρχης και δεν ονομαζόταν Tom Parker– είναι ο άνθρωπος που με χειριστικές έως και φασιστικές μεθόδους πετυχαίνει στην πορεία την αφαίμαξη της περιουσίας αλλά και της καλλιτεχνικής ενέργειας του Elvis. Έτσι, όμως, σε μια βιογραφική για τον Elvis ταινία δεν κυριαρχεί η φιγούρα του ίδιου του Elvis αλλά η ολέθρια σχέση του με τον μυστηριώδη μάνατζερ Tom Parker, κάτι που δείχνει πρόθεση για την τυποποίηση της ιστορίας στο κλασικό δίπολο: καλός καλλιτέχνης - αδίστακτος μάνατζερ. 

Η ταινία συνοδεύεται από ένα αξιόλογο soundtrack Elvis 2022 με διασκευές, πρωτότυπα τραγούδια και ηχογραφήσεις από τον ίδιο τον Elvis Presley και από τον πρωταγωνιστή της ταινίας Austin Butler, ενώ έχουν συνεισφέρει και άλλοι καλλιτέχνες όπως οι Doja Cat, Eminem, CeeLo Green, Swae Lee, Diplo, Stuart Price, Pnau, Kacey Musgraves, Nardo Wick, Måneskin, Stevie Nicks, Chris Isaak, Shonka Dukureh, Les Greene, Yola, Denzel Curry, Lenesha Randolph, Tame Impala, Jazmine Sullivan, Jack White, Paravi,  σε μια προσπάθεια να διεισδύσουν τα τραγούδια του Elvis στις νεότερες γενιές.   

Αλέξανδρος Παπαδόπουλος

Βαθμολογία : 8/10

………………………………………………………………………………………..

Το τρέιλερ της ταινίας