The Favourite

Η ταινία "The Favourite" με τον Ελληνικό τίτλο "Η Ευνοούμενη" του σπουδαίου Έλληνα σκηνοθέτη Γιώργου Λάνθιμου καταπιάνεται με την περίοδο διακυβέρνησης της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας όπως και της Μεγάλης Βρετανίας (μετά την ένωση), στις αρχές του 18ου αιώνα, από τη Βασίλισσα Άννα. Δίπλα της κινούνται δύο ακόμη άκρως ανταγωνιστικές γυναίκες, οι οποίες, μεταξύ της αποπλάνησης και της εξαπάτησης, αγωνίζονται για την προσωπική τους ευημερία. Και οι τρεις μαζί ουσιαστικά αφήνουν στην άκρη όλα τα άλλα. Έχουμε, λοιπόν, ταυτόχρονα μια παραμορφωμένη καυστική ματιά στην ιστορία της Βρετανικής βασιλείας και μια σαρκαστική διατριβή στη γυναικεία ψυχοσύνθεση.
Το σενάριο της ταινίας έγραψαν οι Deborah Davis και Tony McNamara. Πρωταγωνιστούν η Olivia Colman, η Rachel Weisz και η Emma Stone. 
Η ταινία μέχρι σήμερα έχει κερδίσει 134 βραβεία και προτάθηκε για ακόμη 237. Ήδη έχει προταθεί στα Όσκαρ 2019 για τις κατηγορίες της Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Φωτογραφίας, Ενδυματολογίας, Σκηνογραφίας, Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου, Μοντάζ, Α' γυναικείου ρόλου για την Olivia Colman, Β' γυναικείου ρόλου για την Rachel Weisz και Β' γυναικείου ρόλου για την Emma Stone.
    
Περίληψη

H Βασίλισσα Άννα (6 Φεβρουαρίου 1665 - 1 Αυγούστου 1714) ήταν η Βασίλισσα της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας από το 1702 έως το 1707. Το 1702 διαδέχτηκε στον θρόνο τον σύζυγο της αδελφής της Μαρίας Β’, τον Γουλιέλμο Γ’. Στην 1 Μαΐου 1707, με τις Πράξεις της Ένωσης (Acts of Union), η Αγγλία και η Σκωτία ενώθηκαν ως ένα μοναδικό κυρίαρχο κράτος, το Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας. Η Άννα έγινε ο πρώτος ηγεμόνας της, ενώ συνέχισε να φέρει το ξεχωριστό στέμμα της Βασίλισσας της Ιρλανδίας και τον τίτλο της Βασίλισσας της Γαλλίας. Βασίλευσε για δώδεκα συνεχόμενα χρόνια από το 1702 έως τον θάνατό της τον Αύγουστο του 1714. Η Άννα ήταν η τελευταία Βασίλισσα της Αγγλίας και η τελευταία Βασίλισσα της Σκωτίας. 
Η ζωή της Άννας σημαδεύτηκε από μεγάλες οικογενειακές και προσωπικές κρίσεις. Αμέσως μετά από την ενθρόνισή της όρισε τον σύζυγο της Πρίγκιπα Γεώργιο της Δανίας ως Λόρδο Αρχιναύαρχο του Βασιλικού Ναυτικού. Ο έλεγχος του Στρατού δόθηκε στον Δούκα του Μάρλμπορο, Λόρδο Τζον Τσόρτσιλ, ο οποίος ορίστηκε Αρχιστράτηγος. Η Δούκισσα του Μάρλμπορο και σύζυγος του Λόρδου Τζον Τσόρτσιλ, Λαίδη Σάρα Τσόρτσιλ, πήρε την πρώτη θέση ανάμεσα στις κυρίες της ακολουθίας της Βασίλισσας.
Σχεδόν αμέσως μετά την άνοδο της Άννας στον θρόνο η Αγγλία ενεπλάκη στον Πόλεμο της Ισπανικής διαδοχής. Στον πόλεμο αυτόν η Αγγλία, η Ολλανδία και η Αυστρία υποστήριζαν την διεκδίκηση του Ισπανικού θρόνου από τον Αρχιδούκα Κάρολο εναντίον της Γαλλίας και της Ισπανίας, που υποστήριζαν την υποψηφιότητα του Φιλίππου. Ο πόλεμος διήρκεσε μέχρι τα τελευταία χρόνια της βασιλείας της Άννας και κυριάρχησε τόσο στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική πολιτική.  

Όταν ο σύζυγος της Άννας πέθανε τον Οκτώβριο του 1708 η Βασίλισσα αισθάνθηκε συντετριμμένη. Έχοντας πάντα πολύ εύθραυστη σωματική και ψυχική υγεία μετά από 17 εγκυμοσύνες που κατέληξαν σε αποβολές και μετά από τον πρόωρο θάνατο του συζύγου της, η Άννα κατέληξε από τα 30 της χρόνια να είναι γερασμένη, κακοφορμισμένη (ακόμα και ιστορικές πηγές την αποκαλούν "χοντρή και άσχημη"), εξαιρετικά ανασφαλής και μόνη. Η σωματική της φθορά τής προκάλεσε ιδιαίτερη ανασφάλεια και την έκανε ιδιαίτερα ευάλωτη στους κύκλους της. Η εξουσία έλκει καλοθελητές και η Βασίλισσα Άννα πάντα επηρεαζόταν από τους αυλοκόλακές της. Τους κατά περιόδους "ευνοούμενούς" της. Μία ισχυρή τέτοια φιγούρα ήταν αυτή της Λαίδης Σάρα Τσόρτσιλ, Δούκισσας του Μάρλμπορο, επιστήθιας φίλης και ανεπίσημης πολιτικής συμβούλου της Βασίλισσας. Γνωρίζοντας πολύ καλά τις αδυναμίες, τα μυστικά και τα πάθη της Άννας, η Δούκισσα κρατούσε με μαεστρία και υστεροβουλία τα κλειδιά της κρεβατοκάμαρας και της καρδιάς της. Μέχρι που στο παλάτι καταφθάνει η Άμπιγκεϊλ, μακρινή της ξαδέλφη, μία ξεπεσμένη νεαρή αριστοκράτισσα με δαιμόνιο μυαλό και φιλόδοξα σχέδια. Και τότε ξεκινάει ένα παιχνίδι γάτας - ποντικιού. Οι δύο γυναίκες βουτούν σε μία παραπολιτική, σκοτεινή κόντρα για την αγάπη και την εύνοια της Βασίλισσας Άννας, χωρίς φραγμούς, χωρίς όρια, χωρίς έλεος.

Προσωπικές σκέψεις

Το "The Favourite" είναι μία συναρπαστική και ενδιαφέρουσα ταινία παρά το γεγονός ότι όλα διαδραματίζονται σχεδόν εξ ολοκλήρου μέσα στα όμορφα και πολυτελή δωμάτια ενός παλατιού και στους γύρω κήπους, όπου κινούνται η Βασίλισσα Άννα, η Σάρα και η Άμπιγκεϊλ. Οι τρεις γυναίκες είναι εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους. Κάθε μία όμως από αυτές έχει κάτι να προσφέρει στην άλλη και κάτι να αποσπάσει από την άλλη. Η εν εξελίξει διαμάχη ανάμεσα στις δύο ξαδέλφες Σάρα και Άμπιγκεϊλ διατηρεί ζωντανή την προσοχή του θεατή από την αρχή μέχρι το τέλος με τον γυναικείο ψυχισμό να φωτίζεται σε όλες τις πτυχές του. Αυτό που αρχικά εμφανίζεται ως αγάπη, στοργή ή νόμιμη επιθυμία για μια καλύτερη ζωή, γίνεται ζήλεια, εγωισμός, οπορτουνισμός και ανταγωνισμός σε ένα αέναο κυνήγι εξουσίας.

Στην προσπάθειά τους να είναι οι ευνοούμενες της Βασίλισσας η Σάρα και η Άμπιγκεϊλ θα βγάλουν έξω τον χειρότερο εαυτό τους. Η Σάρα είναι άκαμπτη, αυστηρή και σκληρή σαν πέτρα. Έχει αποδεχτεί την κατάρα να γεννηθεί δεύτερη και την έχει υποκαταστήσει με την αίγλη να εκτελεί χρέη σκιώδους εξουσίας του τόπου. Η Άμπιγκεϊλ χωρίς ηθικούς φραγμούς εκπροσωπεί επάξια τον τύπο της γυναίκας που όλοι θα προτιμούσαν να έχουν φίλη παρά εχθρό. Και η Άννα που κινείται μεταξύ άγνοιας και προσωπικών ιδιοτροπιών αφήνεται στο έλεος της μιας και της άλλης, θυμίζοντας μόνο σε ελάχιστες στιγμές ότι εκείνη είναι η Βασίλισσα. Εκείνο που κυρίως την ενδιαφέρει είναι να μην μείνει μόνη, να έχει κάποια να την ακούει, να την υπακούει, να την αγαπάει και να την εκτιμάει ως τη γυναίκα που είναι και όχι ως τι αντιπροσωπεύει και τι μπορεί να προσφέρει. Αλλά ο Γιώργος Λάνθιμος δείχνει ακριβώς το αδύνατο αυτού του πράγματος και με μια σοκαριστικά ωμή και ειρωνική ταινία υπογραμμίζει όλες τις αρνητικές και σκληρές πτυχές της ζωής του παλατιού στην Αγγλία των αρχών του 18ου αιώνα. Σε μια πατριαρχική κοινωνία, η οποία αφήνει τις γυναίκες με λίγο χώρο και λίγους τομείς στους οποίους μπορούν να παρέμβουν, αυτές οι τρεις γυναίκες ταλαντεύονται συνεχώς ανάμεσα στην καλοσύνη και τη σκληρότητα, στην πίστη και την εξαπάτηση, σε ένα συνεχές πλαίσιο από ίντριγκες και καταχρήσεις.

Οι τρεις γυναίκες, που κρατούν όλο το βάρος της ταινίας, έχουν εκπληκτικές ερμηνείες με τη μία να είναι καλύτερη από την άλλη. Η Olivia Colman στον ρόλο της εύθραυστης Βασίλισσας Άννας είναι πειστική και αψεγάδιαστη. Εξαιρετικές είναι η Rachel Weisz (The Constant Gardener, The Lobster, The Mummy) στον ρόλο της σκληρής Λαίδης Σάρα και η Emma Stone (La La Land, The Amazing Spider-Man, The Help), στον ρόλο της φιλόδοξης Άμπιγκεϊλ. 

Τα σκηνικά και τα κοστούμια αναπαριστούν άριστα την εποχή. Η φωτογραφία φωτίζει και ζεσταίνει ακόμη περισσότερο τα ζεστά χρώματα που κυριαρχούν και κυρίως το κίτρινο στους χρυσαφί τοίχους, στα έπιπλα, στα αντικείμενα, στα δάπεδα και στις οροφές του κτιρίου όπου εξελίσσεται η ιστορία, ενώ ο φακός ανοίγει αρκετές φορές για τη λήψη ευρυγώνιων πλάνων. Ταυτόχρονα οι υποβλητικοί ήχοι και η μουσική τονίζουν αρμονικά τις κορυφαίες σκηνές της ταινίας και δίνουν ένα ολοκληρωμένο απολαυστικό αποτέλεσμα. 










Παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις ταινίες του Γιώργου Λάνθιμου. Οι τρεις πιο γνωστές προηγούμενες ταινίες του (Kynodontas, The Lobster, The Killing of a Sacred Deer) μου άφηναν στο τέλος πάντα μια πικρή γεύση έως και απορία. Η ταινία "The Favourite", χωρίς να λείπουν και από αυτήν κάποια σκοτεινά και δυσοίωνα σημεία, είναι σαφώς πιο ανοιχτή σε ερμηνείες και πολύ πιο κατανοητή από το ευρύ κοινό. Σε κάθε περίπτωση, όμως, πιο εύκολα μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια τυπική ταινία Λάνθιμου παρά ως άλλη μία συνηθισμένη ταινία ιστορικού περιεχομένου όπως π.χ. η πλέον πρόσφατη σχετική "Mary Queen of Scots". 

Αλέξανδρος Παπαδόπουλος

Διάρκεια : 119’

Βαθμολογία : 9.0/10

......................................................

Το τρέιλερ της ταινίας