Μικρή πατρίδα Ι (Λοφάριο… όσα θυμάμαι)

Αν πατρίδα θεωρούμε τον τόπο που έζησε ο καθένας μας τα παιδικά του χρόνια, τότε μικρή πατρίδα για μένα είναι το χωριό της μητέρας μου, Παναγιώτας Δημητριάδη, το Λοφάριο. Μέχρι τα φοιτητικά μου χρόνια εκεί επέστρεφα σε διακοπές Χριστουγέννων, Πάσχα ή Καλοκαιριού, στο σπίτι των παππούδων μου, Ιωάννη και Κονδυλένιας Δημητριάδη, που είχε κοινή αυλή με το σπίτι των εξαδέλφων τους Νικόλα και Άννας Τσαλικίδη. 

Εκεί μαζευόμασταν ένα σμάρι ανθρώπων όλων των ηλικιών, εφόσον ζούσαν μέχρι και τη δεκαετία του '60 οι προγιαγιάδες μας, προσφυγοπούλες πρώτης γενιάς. Θυμάμαι τις απίστευτα προκομμένες γυναίκες, που φρόντιζαν ακόμη και μας, τα δισέγγονά τους. Διανύαμε, τότε, τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, ακούγοντας τις αφηγήσεις τους για τους πολέμους και την προσφυγιά που έζησαν, αντί για τα συνήθη παραμύθια, μαζί με κάτι τραγούδια-νανουρίσματα, που μιλούσαν για χαμένες πατρίδες αλλά και για ματαιωμένους έρωτες.
Οι αναμνήσεις από το χωριό μου είναι πάρα πολλές και για μένα τουλάχιστον –που ήμουν πολύ μικρή και δεν αντιλαμβανόμουν τις στερήσεις, τον μόχθο και τις απώλειες των δικών μου ανθρώπων– έχουν οι περισσότερες θετικό πρόσημο.
Με αφορμή τον μικρό νόστο στο Λοφάριο για τη 2η συνάντηση των συγχωριανών μου ανακαλώ στη μνήμη μου την πρώτη μου φορά που πήγα Θέατρο. Και αυτό έγινε …στο Λοφάριο(!) εν έτει 1958 ή 1959, όταν δηλαδή ήμουν λίγο μικρότερη από την πεντάχρονη εγγονή μου Άννα.
Τότε, λοιπόν, ένας φωτισμένος δάσκαλος, ο κ. Ιωάννης Μπακατζής (εξίσου φωτισμένος ήταν και ο κ. Παπαευαγγέλου), από αυτούς που άφησαν εποχή στα χωριά μας, είχε δημιουργήσει μια Θεατρική Ομάδα (πολύ πρωτοποριακή ιδέα) για να έχουν οι νέοι του χωριού κοινό σημείο αναφοράς και ταυτόχρονα δημιουργική διέξοδο από τον κάματο του χωραφιού. Το έργο που θα έπαιζαν στη σκηνή του Δημοτικού Σχολείου ήταν "Η Γκόλφω" του Σπυρίδωνος Περεσιάδη, το γνωστό βουκολικό δράμα (ανέβηκε και από το Εθνικό Θέατρο το 2013 σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου). Το πρωταγωνιστικό δίδυμο μού ήταν εξαιρετικά οικείο: δύο από τα πέντε αδέλφια της μητέρας μου. Ο Θεόφιλος Δημητριάδης υποδύονταν τον Τάσο και η Ελπινίκη Δημητριάδη-Σταυρακάρα την Γκόλφω. 
Στην πρεμιέρα παρακολουθούσα από την πρώτη σειρά το θέαμα άφωνη και συνεπαρμένη. Όταν όμως η Γκόλφω, πιστή στον όρκο αιώνιας αγάπης που είχε δώσει στον Τάσο, αποφάσισε να αυτοκτονήσει, γιατί ο Τάσος αψήφησε τον δικό του, τότε πετάχτηκα όρθια κλαίγοντας γοερά και φωνάζοντας στη Θεία μου να μην πιει το φαρμάκι. Αυτό ήταν. Έπεσε θυμηδία στους θεατές. Το βουκολικό δράμα έγινε ιλαροτραγωδία. Η μητέρα μου με έσυρε έξω και προσπάθησε να μου εξηγήσει ότι ήταν ψεύτικη η αυτοκτονία, αλλά πώς να κατανοήσω στα τέσσερα ή πέντε μου χρόνια τη διαφορά ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη Θεατρική σύμβαση! Ησύχασα μόνον, όταν είδα την Γκόλφω να βγαίνει ως Θεία Ελπινίκη από το σχολείο με τα κανονικά της ρούχα και την ικανοποίηση ζωγραφισμένη στο πρόσωπό της. 
Την ίδια χαρά και ικανοποίηση ένιωσα κι εγώ, όταν συναπαντήθηκα με πολλούς συγγενείς και φίλους Λοφαριώτες στην Πλατεία του χωριού την Παρασκευή 28 Ιουλίου 2017. Και ήταν τα πρόσωπα όλων μας που έλαμπαν, πιο πολύ και από τα αστέρια, ακόμη και όταν έσβησαν όλα τα φώτα του χωριού εξαιτίας ενός απρόσμενου black out…
Μπράβο στην οργανωτική ομάδα και σε όσους στήριξαν την εκδήλωση.
Καλή αντάμωση και του χρόνου.

Υ.Γ. Το χωριό μού δίδαξε από πολύ νωρίς τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, εφόσον ανέκαθεν συμβίωναν αρμονικά με αλληλοσεβασμό και αγάπη τρία σύνοικα στοιχεία, Πρόσφυγες Μικρασιάτες, Σαρακατσάνοι και Μουσουλμάνοι.
Τους τιμώ και τους εκτιμώ όλους.
Στο αντάμωμα ήταν οι περισσότεροι παρόντες στην Πλατεία του χωριού με τα παιδιά και τα εγγόνια τους.
Εύγε!

Δώρα Κάσσα Παπαδοπούλου
Φιλόλογος


Βίντεο