Τέμπη 2023… Μια προαναγγελθείσα τραγωδία

Πριν να γράψω το οτιδήποτε…
Θερμά συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων. Ο πόνος τους είναι ανείπωτος. Από το βράδυ της μαύρης Τρίτης 28 Φεβρουαρίου 2023 σκέφτομαι τα νέα παιδιά που χάθηκαν άδικα. Ταυτόχρονα σκέφτομαι τους οικείους τους, τις μανάδες και τους πατεράδες, τους συντρόφους, τα παιδιά, τους παππούδες και τις γιαγιάδες, τους φίλους τους. Έχουν να ανέβουν βουνό… Ταυτίζομαι μαζί τους. Καλή δύναμη και μια τεράστια αγκαλιά από όλους μας.

Για μένα προσωπικά, έναν ορθολογικό απαισιόδοξο τεχνοκράτη, μια νέα μεγάλη τραγωδία ήταν περίπου αναμενόμενη. Την έβλεπα, την ένιωθα, τη μύριζα καθημερινά στον αέρα. Υπήρχε τόσο μίσος, τόσος φανατισμός, τόση εκδικητικότητα, τόση αναξιοκρατία, τόση υποκρισία, τόση κατάχρηση εξουσίας, τόση κακοδιαχείριση, τόση αναλγησία, τόση ατιμωρησία, τόση συγκάλυψη… Παθογένειες πολλών χρόνων που μεγάλωσαν ακόμη περισσότερο στα σκληρά χρόνια της οικονομικής κρίσης και θέριεψαν στα χρόνια της πανδημίας. Παθογένειες που προετοιμάζουν και τρέφουν τις μεγάλες εθνικές τραγωδίες. Σ’ αυτές θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και την εικόνα ενός Πρωθυπουργού που σε όλες μα όλες τις κρίσεις δεν ξέρει, δεν συναισθάνεται, δεν ευθύνεται για τίποτε. 

Η μοιραία σύγκρουση στο ύψος των Τεμπών μιας εμπορικής αμαξοστοιχίας και μιας επιβατικής αμαξοστοιχίας, που δρομολογήθηκε σε λάθος ράγες στη Λάρισα –χωρίς να υπάρχουν οι ασφαλιστικές δικλείδες διόρθωσης ενός πιθανού ανθρώπινου λάθους– στη μοιραία διαδρομή της από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη ήταν κατά κάποιο τρόπο… μια προαναγγελθείσα τραγωδία. 

Πρόκειται για το χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα που έχει συμβεί ποτέ στην Ελλάδα. Τα δύο προηγούμενα έγιναν κατά την περίοδο της Χούντας πριν από πενήντα περίπου χρόνια. Εύλογο είναι να αναρωτιούνται όλοι για το πώς είναι δυνατόν εν έτει 2023, όταν η διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη έχει διπλές γραμμές στο σύνολό της, δύο τρένα να κινούνται αντίθετα για χιλιόμετρα στην ίδια γραμμή και να καταλήγουν να συγκρούονται μετωπικά, χωρίς να υπάρχει κάποιο σύστημα ασφαλείας που έγκαιρα να αποτρέπει κάτι τέτοιο…

Η απάντηση από ανθρώπους του ΟΣΕ είναι ανατριχιαστική: "Δεν λειτουργεί τίποτα. Ούτε οι ενδείξεις, ούτε τα φωτοσήματα, ούτε ο έλεγχος της κυκλοφορίας. Αν αυτά λειτουργούσαν, οι μηχανοδηγοί θα έβλεπαν την κόκκινη ένδειξη και τα δύο τρένα θα σταματούσαν σε απόσταση. Αντίθετα, όλα γίνονται από ανθρώπους… χειροκίνητα. Οι πληροφορίες δίνονται από σταθμάρχη σε σταθμάρχη μέσω ασυρμάτου. Μας λέει ο σταθμάρχης στην Αθήνα θα πάτε μέχρι το Μενίδι, μετά μέχρι την Οινόη, συνολικά αυτό γίνεται… 15 φορές από την Αθήνα μέχρι τη Θεσσαλονίκη."

Συστήματα σύγχρονα, τα οποία είχαν αγοραστεί και είχαν εγκατασταθεί, αλλά δεν λειτούργησαν ποτέ ή λειτούργησαν για λίγο, περιορισμός των πιστώσεων για τη συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου, αδιαφορία για την αναπλήρωση των συνταξιοδοτηθέντων του ΟΣΕ με νεότερους σωστά εκπαιδευμένους υπαλλήλους, συνθέτουν τη ζοφερή εικόνα του ελληνικού σιδηροδρόμου. Οι καταγγελίες και τα εξώδικα των εργαζομένων του ΟΣΕ τα τελευταία χρόνια με θέμα την ασφάλεια, η απογοήτευση του επιβατικού κοινού από τον σιδηρόδρομο ακόμη και η παραπομπή της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν έπεισαν… 

Η Πολιτεία συνέχιζε απροκάλυπτα να απαξιώνει τις σιδηροδρομικές υποδομές και να αδιαφορεί για τις ζωές των πολιτών. Τώρα, μετά από το τραγικό συμβάν, προανήγγειλε τη διερεύνηση των αιτίων της μετωπικής σύγκρουσης των τρένων στα Τέμπη. Να διερευνήσει τι ακριβώς; Δεν γνώριζε άραγε μετά από τόσες καταγγελίες ότι τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας, τα φωτοσήματα, η τηλεδιοίκηση και τα συστήματα επικοινωνίας είτε ήταν ανενεργά είτε δυσλειτουργικά, με αποτέλεσμα η κίνηση των τρένων να βασίζεται σε αναχρονιστικές χειροκίνητες διαδικασίες, αυτονόητα ευάλωτες σε ανθρώπινα λάθη; 

Και το κορυφαίο… Ο Πρωθυπουργός είχε προ ημερών προγραμματίσει επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη την επόμενη μέρα του δυστυχήματος στο Κέντρο τηλεδιοίκησης - σηματοδότησης του Σιδηροδρομικού δικτύου Βόρειας Ελλάδας. Σκόπευε προφανώς να θριαμβολογήσει προεκλογικά… με φόντο τα Τρένα και να μοιράσει άλλη μία φορά αφειδώς τζούφιες υποσχέσεις...                                                                             

Οι επιλογές μου σε μεταφορικά μέσα ήταν διαχρονικά οι εξής τέσσερις κατά σειρά: Τρένο, Λεωφορείο, Ιδιωτικό αυτοκίνητο, Πλοίο… Πέμπτη επιλογή δεν υπήρχε... 

Αυτές ακριβώς τις επιλογές υπερασπιζόμουν σθεναρά και τις πρότεινα –με επιχειρήματα– από την αρχή και στα δύο παιδιά μου. Και κάθε φορά που δεν με άκουγαν και επέλεγαν τις περισσότερες φορές το Αεροπλάνο, δεν μπορούσα να κλείσω μάτι. 

Οι διάλογοι με τα παιδιά μας κάθε φορά που ετοιμάζονταν να ταξιδέψουν ήταν περίπου ίδιοι με αυτούς όλων των γονιών:

– Να μας τηλεφωνήσεις μόλις φτάσεις, εντάξει; Σ’ αγαπάμε, να προσέχεις.

– Έλα ρε μπαμπά… μαμά… πάλι τα ίδια; Θα σας πάρω, μην ανησυχείτε. Και εγώ σας αγαπώ.

Δεν έχουμε παράπονο... Στα πρώτα ταξίδια τους, τηλεφωνούσαν, μόλις έφταναν στον προορισμό τους. Μερικά χρόνια αργότερα, όταν κατάλαβαν πόσο υποφέραμε, άλλαξαν στάση. Ενημέρωναν λίγες ώρες μετά από την επιστροφή τους για το πότε έφυγαν και πού πήγαν… 

Κάποιες λίγες φορές επέλεγαν και την πρώτη δική μου επιλογή, το Τρένο. Όσο να 'ναι, όπως όλοι οι γονείς, ένιωθα μια ικανοποίηση, όταν επιτέλους άκουγαν… τις συμβουλές μου. Νόμιζα –ο δυστυχής– ότι ήταν πιο ασφαλής η μετακίνησή τους με το Τρένο, κάτι που καταρρίφτηκε μεμιάς το βράδυ της Τρίτης 28 Φεβρουαρίου 2023. Ήταν το βράδυ που συνειδητοποίησα ότι ζω σήμερα χάρη στην καλή μου τύχη. Στα μεγάλα και δύσκολα με κακές καιρικές συνθήκες ταξίδια μου επέλεγα χωρίς δεύτερη σκέψη το Τρένο, τα βαγόνια 1 και 2. Ένα Τρένο που στην Ελλάδα λειτουργούσε κατά τύχη, λειτουργούσε χειροκίνητα, λειτουργούσε με την εντελώς παράλογη λογική του "πάμε και όπου βγει"…        

Η πολύ πλούσια σε ιστορία, πολιτισμό και φυσικό περιβάλλον χώρα μας είναι μια χώρα πτωχευμένη. Ο δικομματισμός και η οικονομική υπανάπτυξη την οδήγησαν στον συνεχή δανεισμό και στην οικονομική κρίση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση της έδωσε τη χαριστική βολή… Την ανάγκασε να πουλήσει σχεδόν όλες τις υποδομές της σε ιδιώτες με εξευτελιστικούς οικονομικά όρους.

Κάποια στιγμή πρέπει ως λαός να κοιταχτούμε στον καθρέφτη, αν θέλουμε πραγματικά την αλλαγή. Μια χώρα που λειτουργεί με το "πάμε και όπου βγει" είναι καταδικασμένη να μετρά νεκρούς. Όσοι γεννηθήκαμε και ζούμε στην Ελλάδα έχουμε μάλλον συνηθίσει το "πάμε και όπου βγει". Μπορεί να ζοριζόμαστε, να θυμώνουμε, να ποστάρουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οργισμένες αναρτήσεις, να θέλουμε να σηκωθούμε και να φύγουμε, αλλά ανεχόμαστε τελικά αυτήν την κατά τύχη επιβίωσή μας.

Αν πραγματικά θέλουμε να έχουμε καλύτερη τύχη στο μέλλον, οφείλουμε ο καθένας μας να βελτιώσει τον εαυτό του στα πεδία ευθύνης που του αναλογούν. Ταυτόχρονα πρέπει να τελειώσει οριστικά το πελατειακό κράτος και να γίνουν γενναίες μεταρρυθμίσεις. Χρειάζονται επειγόντως υποδομές και θεσμοί που να διασφαλίζουν τη ζωή και την αξιοπρέπεια των πολιτών. Είναι ουτοπικό κάτι τέτοιο για την Ελλάδα; Μάλλον ναι. Όμως αν δεν γίνει τώρα η προσπάθεια για ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό κράτος, θα μείνει χωρίς δικαίωση η αδιανόητη θυσία τόσων νέων ανθρώπων και θα είμαστε άξιοι της ελεεινής μοίρας μας.

Βεβαίως, για να γίνουν εφικτά όλα αυτά, οφείλουν να συνεργαστούν τα πολιτικά κόμματα του προοδευτικού δημοκρατικού χώρου. Χωρίς τη συνεργασία ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, μετά από έναν ειλικρινή, με ανοιχτά χαρτιά δημοκρατικό διάλογο, κανένα σχέδιο μακράς πνοής δεν μπορεί να υλοποιηθεί. Είθε τα νέα παιδιά που χάθηκαν να φωτίζουν από τον ουρανό κάθε προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή.


Αλέξανδρος Παπαδόπουλος



- Αυτό το τριήμερο του εθνικού πένθους διάβασα, όπως φαντάζομαι και εσείς, πολλές αναρτήσεις. Ξεχώρισα τρεις από αυτές και τις παραθέτω αυτούσιες: 

Α. Βασίλης Βέργης - Πηγή: SDNA

"Δεν είναι δυστύχημα, είναι μαζική ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ!

Φέρνεις στον κόσμο ένα παιδί, το μεγαλώνεις με αγώνα, το βλέπεις να ανθίζει, να ξεκινάει τις σπουδές του, κάνεις όνειρα, το καμαρώνεις…

Και ξαφνικά, τίποτα. Απόλυτο σκοτάδι. Ένα τρένο σε ταξίδι χωρίς γυρισμό... Τελειώνουν όλα. Ζωή και θάνατος γίνονται ένα, άμορφη μάζα. Τα όνειρά καίγονται στις ράγες, η οικογένεια καταστρέφεται...

«Πάμε κι όπου βγει». Σα να ακούς το «μότο» αυτής της χώρας εδώ και αιώνες. Μια χώρα που πηγαίνει στην τύχη. Σαν ένα τρένο χωρίς φρένα. Το «Πάμε κι όπου βγει» της αυτοχειρίας και της δολοφονίας ταυτόχρονα…

Από τα μεσάνυχτα τα μάτια τρέχουν διαρκώς και στο κεφάλι μου γυρίζει μονίμως η ίδια σκέψη: Πόσες φορές, τα τελευταία 4 χρόνια, πήγα το παιδί μου στο Σταθμό Λαρίσης να ταξιδέψει στη Θεσσαλονίκη με το τρένο για τις σπουδές της στο ΑΠΘ. Πόσες φορές την περίμενα στον σταθμό να επιστρέψει, πόσες φορές μιλούσαμε στο τηλέφωνο κατά τη διάρκεια των ταξιδιών της. Και θεωρούσαμε ασφαλές το «ταξίδι με τρένο»…

Οι εικόνες της φρίκης που βιώνουμε από το μαύρο ξημέρωμα με τρελαίνουν. Το μυαλό δεν μπορεί να το δεχτεί. Τα παιδιά, τα παιδιά μας… Οι χαροκαμένοι γονείς που δεν θα τα ξαναδούν. Σκέφτομαι τις στιγμές των τηλεφωνημάτων. Να περιμένεις μια απάντηση, να ακούσεις τη φωνή που ξέρεις, που αγαπάς. Κι αυτή να μην έρχεται ποτέ. Θεέ μου, τούτο το μαρτύριο να μην το (ξανα)ζήσει κανείς…

Καταλαβαίνω ότι τόσα χρόνια πετούσαμε το νόμισμα ψηλά και είχαμε απλώς την τύχη αυτό να «κάθεται» όρθιο. Χιλιάδες, εκατομμύρια άνθρωποι ταξίδευαν δίχως να γνωρίζουν ότι καθημερινά παίζεται η ζωή τους κορώνα γράμματα. Με τρένα χωρίς ηλεκτρονική σήμανση το 2023! Την εποχή που με GPS ο καθένας γνωρίζει που βρίσκεται η παραγγελία του φαγητού του, οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι μεταφέρουν ανθρώπινες ζωές οι οποίες «στηρίζονται» στο χέρι κάποιου εργαζόμενου. «Πάμε κι όπου βγει»…

Το μαύρο ξημέρωμα της 1ης Μαρτίου 2023 συνέβη αυτό που είχαν ουσιαστικά προειδοποιήσει επαγγελματίες οι οποίοι γνώριζαν, όμως ουδείς από τον ΟΣΕ (που τον παρέδωσαν οι ελληνικές κυβερνήσεις και η τρόικα σε ξένα ιδιωτικά συμφέροντα), την ΕΡΓΟΣΕ και φυσικά την κυβέρνηση τους άκουσε. Δεν πάνε ούτε τρεις εβδομάδες από την ημέρα που οι σιδηροδρομικοί είχαν μιλήσει δημόσια, με ανακοίνωσή τους η οποία δυστυχώς έμελλε να έχει προφητικό χαρακτήρα: «Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται για να τους δούμε να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα κάνοντας διαπιστώσεις» έλεγαν.

Είδαμε τα δάκρυα, το πρωί, από τον αρμόδιο Υπουργό Μεταφορών, τον κ. Καραμανλή. Και την παραίτησή του λίγες ώρες αργότερα. Τι να την κάνουμε, αλήθεια, τώρα την «πολιτική ευθιξία»; Τι να την κάνουν οι γονείς που έχασαν τα παιδιά τους; ΠΡΑΞΕΙΣ έπρεπε να κάνει και ο κ. Καραμανλής ΠΡΙΝ, όταν δεσμευόταν στη βουλή για την ασφάλεια των πολιτών στα τρένα. Του(ς) τα έλεγαν εκείνοι που γνώριζαν. Αλλά κυβέρνηση, ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ κώφευαν…

Η εικόνα του σιδηροδρομικού δικτύου, τα σοβαρά προβλήματα ασφαλείας, τους την είχε περιγράψει όταν παραιτήθηκε ο κ. Κατσιούλης, πρόεδρος της επιτροπής ETCS. Τι έκαναν από τότε; Τί-πο-τα. «Πάμε κι όπου βγει»…

Σήμερα θρήνος, παντού. Δεκάδες νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες. Μια χώρα τσακισμένη από τον πόνο.

Άνθρωποι που καταλαβαίνουν ότι από τύχη δεν ήταν εκείνοι στη θέση των νέων παιδιών που χάθηκαν, των οικογενειών που καταστράφηκαν.

Άνθρωποι που νοιώθουν ότι η Ελλάδα του «Πάμε κι όπου βγει» σκοτώνει τα παιδιά της και μετά κλαίει πάνω από τη σορό θεωρώντας ότι φταίνε άλλοι για το έγκλημά της. Γιατί εδώ δεν έχουμε δυστύχημα, αλλά ουσιαστικά μία ΜΑΖΙΚΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ με ΕΝΟΧΟΥΣ!

Το μόνο που σκέφτομαι τούτες τις ώρες -όταν μπορώ να σκεφτώ, όταν μπορώ να δω καθαρά μέσα απ’ τα δάκρυά μου, είναι τούτο: Φύγε παιδί μου από αυτή τη χώρα. Φύγε και πήγαινε να ζήσεις κάπου που θα σε σέβονται. Θα σέβονται τις σπουδές σου, τα όνειρά σου, τον αγώνα σου. Θα σέβονται τα χρήματα που θα πληρώνεις για φόρους και θα τα μετατρέπουν στις απαραίτητες υποδομές για τη ζωή σου.

Φύγε παιδί μου από εδώ και πήγαινε κάπου που δεν θα σε σκοτώνουν. Πήγαινε εκεί που η ζωή δεν αντιμετωπίζεται σα ρουλέτα του «Πάμε κι όπου βγει» αλλά με το σεβασμό που της αξίζει…

Εμείς εδώ είμαστε -αποδεδειγμένα πια- τόσο ανάξιοι ως κοινωνία, τόσο απαξιωμένοι από την εκάστοτε Πολιτεία, που δεν ξέρω αν και μετά από αυτή την εθνική τραγωδία θα αποδοθούν όλες οι ευθύνες. Αν θα ΤΙΜΩΡΗΘΟΥΝ όλα ΤΑ ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ, πολιτικά και «επαγγελματικά», όπως τους πρέπει. Κι αν μπορούμε κάποια στιγμή να παραδώσουμε μια ζωή με ουσιαστική ασφάλεια στις επόμενες γενιές.

Είναι υποχρέωσή μας, ο καθένας από εκεί που μπορεί, να παλέψουμε για να αποδοθεί δικαιοσύνη. Το οφείλουμε στη μνήμη των παιδιών που χάθηκαν τόσο άδικα, στο θρήνο των οικογενειών τους, στα δάκρυα κάθε Ελληνίδας μάνας, κάθε Έλληνα πατέρα…

Να πω το φόβο μου; Το «Πάμε κι όπου βγει» θαρρώ ότι τους περισσότερους «μεγάλους»-ισχυρούς θα τους βγάλει «λάδι». Μακάρι να κάνω λάθος…"

Β. Τόλης Αναγνωστόπουλος - Δημοσίευση στο Facebook

"Μάνα έφτασα και δεν είναι κανείς εδώ. Σα να είδα τη γιαγιά, ιδέα μου θα ήταν, δεν μπορεί. Και δύο δίδυμα κορίτσια στην ηλικία μου. Κάποια παιδιά παραπέρα λένε ότι είναι από ένα λεωφορείο είκοσι χρόνια πριν. Μιλάνε για ένα δολοφόνο με το όνομα "Κράτος" που τριγυρνάει ελεύθερος και σκοτώνει τα παιδιά του. Εγώ μπήκα σε τρένο και αυτά μου λένε ότι κάποιοι έβγαλαν το δικό μου από την πορεία της ζωής μου. Μάνα φοβάμαι, έλα να με πάρεις. Μην ανησυχείς έχω τα τάπερ σου για φαΐ, τα κομποσκοίνια και τα γούρια σου να με προστατεύουν. Όχι ρε μάνα δεν άνοιξα βιβλίο στην Πάτρα στο Καρναβάλι. Έχω διαβάσει για αύριο για την εξεταστική, θα το περάσω το μάθημα. Απλά έλα γρήγορα, είναι σκοτάδι και κρυώνω. Φέρε και τη ζακέτα μου ρε μάνα ..."

Γ. Χρήστος Παπαδόπουλος - Δημοσίευση στο Facebook

"Μάρτης γδάρτης.

Ένα δρομολόγιο που η γενιά μου "έλιωσε", που ο συναδελφικός μου χώρος χρύσωσε τραβολογώντας εαυτούς σε άκαρπες κι ενίοτε άδικες κι ανούσιες οντισιόν στα ξεχασμένα μας θέατρα.

Ένας τόπος συγκινητικά όμορφος, με την τραγική ειρωνεία στο όνομα του, καθώς η κοιλάδα των Τεμπών "τέμνει" Όλυμπο και Όσσα, πλέον δε φέρει καμιά γαλήνη το άκουσμα του.

Από τύχη γεννηθήκαμε σε αυτή τη χώρα, από τύχη ζούμε και από (άλλο) ένα κρατικό "ουπς" θα πάμε.

"Πάμε κι όπου μας βγει";

Βλέποντας, κλαίγοντας και κάνοντας...

Μετά τη σιωπή του θρήνου, η κραυγή μας θα σας πνίξει να 'στε σίγουροι."