Το απόγευμα της Παρασκευής, 12 Ιανουαρίου 2018, όσοι αγαπάμε και εκτιμάμε τη Σοφία Τσιαλίκη ως άνθρωπο, φίλη, γειτόνισσα, συμμαθήτρια, οδοντίατρο ήμασταν δίπλα της, στο Δημοκρίτειο Βιβλιοπωλείο της Οδού Δημοκρίτου 7Α στην Κομοτηνή, στην παρουσίαση της 1ης Ποιητικής της Συλλογής με τίτλο "Trilby" (Εκδόσεις Γαβριηλίδης).
Ήμασταν δίπλα της όσοι Κομοτηναίοι πιστεύουμε ότι η ιστορία μιας πόλης δεν γράφεται μόνο με τα σημάδια που αφήνουν τα μεγάλα γεγονότα, τα οποία αγγίζουν και επηρεάζουν αρνητικά ή θετικά μεγάλα σύνολα ανθρώπων. Αλλά γράφεται και με τις προσωπικές διαδρομές των καθημερινών ανθρώπων, όταν αποτυπώνονται στον καμβά της ψυχής μας ως άξιες και δημιουργικές.
Την παρουσίαση της 1ης Ποιητικής της Συλλογής της Σοφίας Τσιαλίκη ανέλαβαν η Φιλόλογος Δώρα Κάσσα - Παπαδοπούλου, η Δικηγόρος Νόπη Μαρουφίδου και η ίδια η Σοφία Τσιαλίκη. Ο μουσικός Χρήστος Χατζόπουλος (ούτι) και η κόρη του Σοφία Χατζοπούλου (κανονάκι) μελοποίησαν ένα ανέκδοτο ποίημα της Σοφίας Τσιαλίκη. Όλα έγιναν με τρόπο απλό, ευσύνοπτο και ευφρόσυνο. Γι’ αυτό και η συγκίνηση στην ίδια τη Σοφία, στους οικείους αλλά και στους φίλους της ήταν έκδηλη και ανακουφιστική.
Εξαιρετική οικοδέσποινα υπήρξε η Ιωάννα Δεμιράκη - Δολιανίτη, που φιλοξένησε την εκδήλωση στο Βιβλιοπωλείο της.
Δώρα Κάσσα - Παπαδοπούλου
"Αγαπητοί φίλοι,
Θα ήθελα κατ’ αρχάς να σας καλωσορίσω και να σας ευχηθώ από καρδιάς Καλή Χρονιά, με υγεία, δύναμη και αγάπη για όσους εκτιμάτε και για ό,τι σας κάνει να νιώθετε άξιοι και αξιοπρεπείς.
Πρέπει να επισημάνω ότι η παρουσία σας εδώ είναι συγκινητικά πολυάριθμη!
Σας βεβαιώ ότι είμαστε πολλοί για μια εκδήλωση ποιητική, για μια τέχνη που η τεχνολογική μας κοινωνία την έχει εξωθήσει σχεδόν στο περιθώριο, ως περιττή, εσωστρεφή, αυτοαναφορική, χαρακτηρίζοντάς την, βέβαια, με αβρό τρόπο ως "τέχνη για λίγους", για να χρυσώσει το χάπι. Λες και οι πολλοί δεν μπορούν να είναι ή να γίνουν επαρκείς αναγνώστες της ποίησης, ενώ θεωρούνται επαρκείς καταναλωτές της γρήγορης, θρυμματισμένης και επιλεκτικής πληροφορίας των μέσων Ενημέρωσης.
Ωστόσο, εμείς είμαστε απόψε εδώ με την επάρκεια της αγάπης και της ευαισθησίας μας για τον ποιητικό λόγο και τον δημιουργό του - τη δική μας Σοφία Τσιαλίκη -, για να υπερασπιστούμε μια αισθητική απόλαυση, που μπορεί να μας αναμορφώσει αλλά και να μας απελευθερώσει. Και γι’ αυτό νιώθουμε λύπη για μια κοινωνία που αρνείται να συγκινηθεί από την ποιητική προσπάθεια.
Εκτιμάμε, όμως, βαθύτατα τον δημιουργό που ασχολείται με την ποίηση, με μια οριακή δραστηριότητα που συντελείται κοντά στο τέλος των πραγμάτων. Γιατί, κακά τα ψέματα, κανείς δεν μπορεί να γράψει ποίηση στα καλά καθούμενα, αν δεν βιώσει οριακές για τον ίδιο καταστάσεις, αν η ψυχή του δεν επείγεται να κοινωνήσει όλα όσα περιέχει σε μια άλλη ψυχή, για να τη σώσει και να σωθεί, και να φτάσει έτσι στη λύτρωση. Και σ’ αυτό το σημείο - ίσως - η ποίηση μοιάζει με προσευχή εκ βαθέων, που γίνεται κι αυτή σε οριακή στιγμή και σώζει.
Τα 25 ποιήματα της 1ης Ποιητικής Συλλογής της Σοφίας Τσιαλίκη (Εκδόσεις Γαβριηλίδης) με τον αγγλικό τίτλο Trilby - που σημαίνει καπέλο θαυματοποιού - αποτυπώνουν τα θαυμαστά και ταυτόχρονα μετρημένα βήματα μιας πορείας προς τη λύτρωση ενός ποιητικού Υποκειμένου - θηλυκού γένους -, το οποίο ταυτίζει τη Λύτρωσή του με την αυτόνομη πορεία του, την αυτάρκειά του, το αισιόδοξο νέο ξεκίνημα και την απελευθέρωσή του από τις δεσμεύσεις και την υποκρισία ενός αφόρητου κοινωνικού κομφορμισμού.
"Μόνη και Λογική" σελίδα 21
Από την άποψη αυτή η ποίηση της Σοφίας Τσιαλίκη μπορεί να χαρακτηριστεί ως βαθιά υπαρξιακή, εφόσον το ποιητικό υποκείμενο διακατέχεται από τον αγώνα και την αγωνία του να αποκτήσει η ζωή του νόημα, αλήθεια, συνέπεια λόγων και πράξεων, συνέπεια ανάμεσα στο "είναι" και στο "φαίνεσθαι", αλλά και από την προσπάθειά του να διερευνήσει τις εύθραυστες σχέσεις με το άλλο του μισό.
"Τα γυάλινα αλογάκια της αγάπης μας" σελίδα 43
Ωστόσο, στα ποιήματα "Στρουθοκαμηλισμός Α’", "Στρουθοκαμηλισμός Β’" και "(Στρουθοκαμηλισμός)2 = ∞" σελίδες 24 - 28
στο ποίημα "Λατινικά και πάρτι" σελίδα 29
και στο "Prozac" σελίδες 41 - 42
η ποίηση της Σοφίας Τσιαλίκη γίνεται πιο κοινωνική, σχεδόν επιθετική αλλά μόνον προς εκείνους που παίζουν τον ρόλο των τιμητών για τις ζωές των άλλων και όχι για τις δικές τους.
Στα δύο τελευταία ποιήματα της συλλογής "Θεοφάνεια" σελίδες 45 - 47 και "Βυζαντινή Ιστορία" σελίδες 48 - 49, ενώ το πρώτο φαίνεται θρησκευτικού και το δεύτερο ιστορικού περιεχομένου, ο κοινός παρονομαστής είναι καθαρά ανθρωπιστικός. Και βέβαια είναι η αγάπη για τη ζωή και τον συνάνθρωπο χωρίς όρια και προκαταλήψεις.
Ναι, λοιπόν, είναι γεγονός ότι η Σοφία Τσιαλίκη με την Ποιητική συλλογή Trilby μπήκε στην εύθραυστη επικράτεια της ποίησης αλλά με την πεποίθηση ότι η ποίηση δεν είναι κάτι ξέχωρο από τη ζωή. Ίσα - ίσα πιστεύει ότι αρδεύεται από τη ζωή και ότι από αυτήν ξεκινά και σ’ αυτήν καταλήγει. Γιατί, όταν τη ρώτησα, τι ήταν εκείνο που την ώθησε να γράψει ποίηση, η απάντησή της ήταν σαφής και ειλικρινής : "Τα βιώματά μου"
Τελειώνω με την επισήμανση ότι σαφής και ειλικρινής είναι και η ποιητική της γλώσσα. Φαίνεται ξεκάθαρα η προσπάθεια της Σοφίας Τσιαλίκη να χειριστεί τον ρυθμό και την υφή των λέξεων, να βρει δηλαδή την τεχνική που μεσολαβεί ανάμεσα στις πηγές του συναισθήματος και στην ποιητική τους μετουσίωση. Γιατί η τεχνική είναι αυτό που επιτρέπει σ’ εκείνο το πρώτο σκίρτημα του μυαλού γύρω από μια λέξη, μια εικόνα ή μια ανάμνηση να μπορέσει να αρθρωθεί. Και η Σοφία Τσιαλίκη μπόρεσε να αρθρώσει μοντέρνο ποιητικό λόγο αφαιρετικό αλλά και εμπλουτισμένο με συμβολισμούς ακόμη και με ιατρικούς ή και δικανικούς όρους που λειτουργούν πάντα ως σύμβολα. Αυτός ο λόγος δίνει σάρκα και οστά στα θέματά της κι ας έχει υφολογικές ατέλειες. Η συνεχής και συνεπής ποιητική πορεία της θα τις θεραπεύσει. Άλλωστε, η Σοφία ξέρει να δίνει μάχες και να τις κερδίζει. Είναι βέβαιο ότι έχει Μούσα!
Σας ευχαριστώ"
Νόπη Μαρουφίδου
"Αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Ξεκινώντας θα ήθελα να σας καλησπερίσω και να ευχαριστήσω τη συγγραφέα για την πρόσκληση και τους διοργανωτές για τη σημερινή εκδήλωση.
Πριν δέκα μέρες περίπου έλαβα ένα τηλεφώνημα από την αγαπητή Σοφία, η οποία με ενημέρωσε για την έκδοση του βιβλίου της και μου ζήτησε να παρουσιάσω την σημερινή εκδήλωση. Εξεπλάγην θετικά καθώς γνώριζα ότι η Σοφία γράφει και γράφει καλά καθώς είναι βαθιά γνώστης της Ελληνικής γλώσσας αλλά δεν γνώριζα ότι γράφει ποίηση.
Με τη Σοφία την Τσιαλίκη γνωριζόμαστε από τα μαθητικά μας χρόνια και μας δένει αμοιβαία φιλία και εκτίμηση. Πηγαίναμε σε διαφορετικά σχολεία όμως αθλούμαστε μαζί στη νεοσύστατη τότε γυναικεία ομάδα μπάσκετ του ΓΑΣ Κομοτηνής και τη θαύμαζα για τα πολλά ταλέντα της και τη φιλομάθειά της. Μαθήτρια υπόδειγμα, πρώτη στην τάξη της και πάντα έτοιμη να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε εκδήλωση και συλλογική δουλειά σχολική η μη, χωρίς να φείδεται χρόνου και κόπου. Πάνω απ’ όλα όμως η Σοφία είναι μια γυναίκα με δύναμη ψυχής, μία μαχήτρια της ζωής, μία ευαίσθητη μητέρα και μία θαρραλέα και γενναιόδωρη ψυχή που είναι τύχη για κάποιον να έχει δίπλα του.
Σπούδασε στην οδοντιατρική σχολή της Αθήνας αλλά θα μπορούσε να σπουδάσει ελληνική φιλολογία καθώς είναι άριστη γνώστης της ελληνικής γλώσσας με υψηλό επίπεδο ανάλυσης και χειρισμού των νοημάτων της. Αυτό άλλωστε γίνεται φανερό στον αναγνώστη του βιβλίου της από το πρώτο ακόμη ποίημα "δίκτυο παροχής πληροφοριών".
Για πόσο μπορούμε να περιπλανηθούμε στον κόσμο του στοχασμού και της συνείδησης?
Μέχρι πού αποδεχόμαστε το ελεύθερο πέταγμα της σκέψης?
Και όταν γυρίσουμε στο παρόν, στη λογική, στο πρέπει, δεν θα πούμε ότι ήταν όνειρο - παράκρουση - μέθη?
Αυτό το ταξίδι της σκέψης στη μέθη και στο όνειρο ευελπιστεί να χαρίσει η συγγραφέας του βιβλίου στον αναγνώστη.
Διάβασα τα ποιήματά της και με άγγιξε η ευαισθησία τους αλλά και τα ανυπέρβλητα νοήματα και συναισθήματα τα οποία πραγματεύεται. Ο έρωτας, ο θάνατος, η αγάπη, η μάχη των φύλων, η αυτογνωσία, είναι μερικά από αυτά που χαράχτηκαν έντονα στη μνήμη μου και με έκαναν να εντρυφήσω, να σκεφτώ σε βάθος το νόημά τους. Η αμεσότητα του λόγου και η διάσταση του χρόνου που δίνει σε αυτά καθώς τα καθιστά επίκαιρα και τώρα και πάντα.
Μέσα από τη σημερινή πρώτη εκδήλωση εύχομαι Σοφία να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο σου και να είναι η αρχή και άλλων επόμενων.
Σας ευχαριστώ"
Σοφία Τσιαλίκη
Η Σοφία Τσιαλίκη γεννήθηκε στην πόλη της Κομοτηνής, με καταγωγή από την Ανατολική Θράκη. Μεγάλωσε και έζησε σε πολλές και διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας που αγάπησε. Έζησε και εργάστηκε στην Αγγλία για χρόνια και γράφει από πολύ μικρή ηλικία, με πολλά ενδοσχολικά βραβεία, συμμετοχές σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, καθώς και βραβεύσεις από περιοδικά (Seventeen).
Είναι απόφοιτος και υπότροφος της Οδοντιατρικής Σχολής Αθήνας και του University of Manchester. Γράφει στα ελληνικά και στα αγγλικά. Το βιβλίο "Trilby" είναι η πρώτη της έκδοση στα ελληνικά.
Φωτογραφίες (Αλέξανδρος Παπαδόπουλος)
Βίντεο (Αλέξανδρος Παπαδόπουλος)
