Ένας από τους βασικούς λόγους που ανάγει ένα θεατρικό έργο στην κατηγορία του κλασικού είναι - κατά τη γνώμη μου - η δύναμη και η διαχρονικότητα των χαρακτήρων του. Μετά από 74 χρόνια ο "Γυάλινος Κόσμος" - κάνει πρεμιέρα στο Σικάγο το 1944 -, το σχεδόν αυτοβιογραφικό αυτό έργο του Τενεσί Ουίλιαμς μάς κάνει να κοιταχτούμε σοβαρά στον καθρέφτη της αυτογνωσίας μας και να αναγνωρίσουμε θραύσματα του χαρακτήρα μας στην προσωπικότητα των ηρώων του.
Έτσι, μία Αμάντα - μητέρα που θέλει να ελέγχει και να κατευθύνει τις ζωές των παιδιών της, αδιαφορώντας στην ουσία για τον ψυχισμό τους και πάντα στο όνομα της αγάπης, της ευτυχίας και της επιτυχίας, ζει πάντοτε ανάμεσά μας ή και μέσα μας, αν είμαστε ήδη μητέρες.
Ένας γιος - Τομ, ανήσυχος, δημιουργικός, που θέλει να κυνηγήσει την περιπέτεια και να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, αλλά σκοντάφτει στον γόρδιο δεσμό των οικογενειακών υποχρεώσεων, του οιδιπόδειου συμπλέγματος αλλά και μιας ιδιαίτερης σχέσης που έχει με την ψυχικά και σωματικά υπερευαίσθητη αδελφή του, μπορεί να υπάρχει σε κάθε οικογένεια, είτε είναι λειτουργική είτε δυσλειτουργική, όπως εκείνη του Τενεσί Ουίλιαμς.
Μία Λώρα - αδελφή με υπερευαίσθητο και ελλειμματικό ψυχισμό, που μόνιμα εξαρτάται από τη μητέρα και τον αδελφό της και αφήνεται από φόβο, φοβίες, αβουλία και αδυναμία να την κατευθύνουν οι άλλοι, μπορεί, επίσης, να υπάρχει και στις πιο σύγχρονες οικογένειες.
Αλλά και ο Τζιμ, ο πρόθυμος φορέας του αμερικανικού ονείρου, του νέου πνεύματος και της νέας εποχής, έτοιμος για γνώση, χρήμα και εξουσία, σχεδόν αμοραλιστής σε μια εποχή οικονομικής κρίσης, ζει κι αυτός ανάμεσά μας και μάλιστα σε ποσοστά που συνεχώς ανέρχονται.
Τέλος, υπάρχει κι ένας πέμπτος χαρακτήρας, που δεν δρα επί σκηνής. Είναι ο πατέρας της οικογένειας, που την εγκατέλειψε, μόλις τα προβλήματά της άρχισαν να γίνονται εμφανή. Κι αυτός ο απών χαρακτήρας, που φροντίζει μόνο τον εαυτό του, ζει, ανθεί και θάλλει σε όλες τις σύγχρονες οικογένειες.
Ποιος, όμως, ήταν ο μηχανισμός που έφερε το έργο και τα πρόσωπα τόσο κοντά μας στην πρεμιέρα της παράστασης του "Γυάλινου Κόσμου", ανήμερα Χριστούγεννα, στο Θέατρο Τ της οδού Αλεξάνδρου Φλέμινγκ της Θεσσαλονίκης;
Αναμφίβολα η μετάφραση και η σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή, αλλά και όλη η ομάδα που κινήθηκε στο παρασκήνιο και επιμελήθηκε τα σκηνικά (Ευαγγελία Κιρκινέ), τα κοστούμια (Μαρία Καραδελόγλου), τη μουσική (Μάκης Καραδελόγλου), την κίνηση (Αλέξανδρος Μιχαήλ), τους φωτισμούς και την κινηματογράφηση (Κώστας Σιδηρόπουλος), τα βίντεο (Δημήτρης Ζάχος), αλλά και οι 2 βοηθοί σκηνοθέτη (Ελίνα Καλαϊτζόγλου, Χρήστος Σιούμης).
Η μετάφραση της Γλυκερίας Καλαϊτζή δείχνει όχι μόνο τις φιλολογικές καταβολές της, αλλά κατορθώνει να πλάσει και τη γλώσσα - όχημα, για να μιλήσει η εποχή της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του '30 στη δική μας εποχή, της οικονομικής - και όχι μόνο - κρίσης των αρχών του 21ου αιώνα.
Η σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή έχει χαρακτήρα πρωτοποριακό, εφόσον καταφέρνει να διαχωρίσει και οπτικά τα επίπεδα της δράσης (παρελθόν - παρόν, αναμνήσεις - πραγματική ζωή του συγγραφέα) και να πλάσει ζωντανούς χαρακτήρες που συμπεριφέρονται με απόλυτη φυσικότητα, ο καθένας ανάλογα με τον ψυχισμό του, ενώ συνδέονται μεταξύ τους με εύθραυστους δεσμούς, όπως τα γυάλινα ζωάκια της συλλογής της Λώρας.
Η λεπτή διάφανη οθόνη, που διαχωρίζει τα επίπεδα δράσης, λειτουργεί ταυτόχρονα και ως επιφάνεια προβολής ασπρόμαυρων εικόνων που αναπλάθουν τη δεκαετία του '30. Στα κινηματογραφικά αυτά στιγμιότυπα εντάσσεται και η δράση των ηρώων του έργου με αριστοτεχνικό τρόπο.
Για την υποκριτική δύναμη και ευαισθησία των ηθοποιών συνειδητά αποφεύγω να μιλήσω λόγω των δεσμών αίματος που με συνδέουν με τον Τομ, απλώς σας παραπέμπω στις έως τώρα κριτικές που έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο για τον Γυάλινο Κόσμο, γιατί απηχούν και τις δικές μου απόψεις.
Κλείνω με την προτροπή να δείτε την παράσταση αλλά και το μικρό θέατρο Τ, που αποτελεί έναν εναλλακτικό θεατρικό πόλο για τη συμπρωτεύουσα, με πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις.
Δώρα Κάσσα - Παπαδοπούλου, Φιλόλογος
Έτσι, μία Αμάντα - μητέρα που θέλει να ελέγχει και να κατευθύνει τις ζωές των παιδιών της, αδιαφορώντας στην ουσία για τον ψυχισμό τους και πάντα στο όνομα της αγάπης, της ευτυχίας και της επιτυχίας, ζει πάντοτε ανάμεσά μας ή και μέσα μας, αν είμαστε ήδη μητέρες.
Ένας γιος - Τομ, ανήσυχος, δημιουργικός, που θέλει να κυνηγήσει την περιπέτεια και να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, αλλά σκοντάφτει στον γόρδιο δεσμό των οικογενειακών υποχρεώσεων, του οιδιπόδειου συμπλέγματος αλλά και μιας ιδιαίτερης σχέσης που έχει με την ψυχικά και σωματικά υπερευαίσθητη αδελφή του, μπορεί να υπάρχει σε κάθε οικογένεια, είτε είναι λειτουργική είτε δυσλειτουργική, όπως εκείνη του Τενεσί Ουίλιαμς.
Μία Λώρα - αδελφή με υπερευαίσθητο και ελλειμματικό ψυχισμό, που μόνιμα εξαρτάται από τη μητέρα και τον αδελφό της και αφήνεται από φόβο, φοβίες, αβουλία και αδυναμία να την κατευθύνουν οι άλλοι, μπορεί, επίσης, να υπάρχει και στις πιο σύγχρονες οικογένειες.
Αλλά και ο Τζιμ, ο πρόθυμος φορέας του αμερικανικού ονείρου, του νέου πνεύματος και της νέας εποχής, έτοιμος για γνώση, χρήμα και εξουσία, σχεδόν αμοραλιστής σε μια εποχή οικονομικής κρίσης, ζει κι αυτός ανάμεσά μας και μάλιστα σε ποσοστά που συνεχώς ανέρχονται.
Τέλος, υπάρχει κι ένας πέμπτος χαρακτήρας, που δεν δρα επί σκηνής. Είναι ο πατέρας της οικογένειας, που την εγκατέλειψε, μόλις τα προβλήματά της άρχισαν να γίνονται εμφανή. Κι αυτός ο απών χαρακτήρας, που φροντίζει μόνο τον εαυτό του, ζει, ανθεί και θάλλει σε όλες τις σύγχρονες οικογένειες.
Ποιος, όμως, ήταν ο μηχανισμός που έφερε το έργο και τα πρόσωπα τόσο κοντά μας στην πρεμιέρα της παράστασης του "Γυάλινου Κόσμου", ανήμερα Χριστούγεννα, στο Θέατρο Τ της οδού Αλεξάνδρου Φλέμινγκ της Θεσσαλονίκης;
Αναμφίβολα η μετάφραση και η σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή, αλλά και όλη η ομάδα που κινήθηκε στο παρασκήνιο και επιμελήθηκε τα σκηνικά (Ευαγγελία Κιρκινέ), τα κοστούμια (Μαρία Καραδελόγλου), τη μουσική (Μάκης Καραδελόγλου), την κίνηση (Αλέξανδρος Μιχαήλ), τους φωτισμούς και την κινηματογράφηση (Κώστας Σιδηρόπουλος), τα βίντεο (Δημήτρης Ζάχος), αλλά και οι 2 βοηθοί σκηνοθέτη (Ελίνα Καλαϊτζόγλου, Χρήστος Σιούμης).
Η μετάφραση της Γλυκερίας Καλαϊτζή δείχνει όχι μόνο τις φιλολογικές καταβολές της, αλλά κατορθώνει να πλάσει και τη γλώσσα - όχημα, για να μιλήσει η εποχή της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του '30 στη δική μας εποχή, της οικονομικής - και όχι μόνο - κρίσης των αρχών του 21ου αιώνα.
Η σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή έχει χαρακτήρα πρωτοποριακό, εφόσον καταφέρνει να διαχωρίσει και οπτικά τα επίπεδα της δράσης (παρελθόν - παρόν, αναμνήσεις - πραγματική ζωή του συγγραφέα) και να πλάσει ζωντανούς χαρακτήρες που συμπεριφέρονται με απόλυτη φυσικότητα, ο καθένας ανάλογα με τον ψυχισμό του, ενώ συνδέονται μεταξύ τους με εύθραυστους δεσμούς, όπως τα γυάλινα ζωάκια της συλλογής της Λώρας.
Η λεπτή διάφανη οθόνη, που διαχωρίζει τα επίπεδα δράσης, λειτουργεί ταυτόχρονα και ως επιφάνεια προβολής ασπρόμαυρων εικόνων που αναπλάθουν τη δεκαετία του '30. Στα κινηματογραφικά αυτά στιγμιότυπα εντάσσεται και η δράση των ηρώων του έργου με αριστοτεχνικό τρόπο.
Για την υποκριτική δύναμη και ευαισθησία των ηθοποιών συνειδητά αποφεύγω να μιλήσω λόγω των δεσμών αίματος που με συνδέουν με τον Τομ, απλώς σας παραπέμπω στις έως τώρα κριτικές που έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο για τον Γυάλινο Κόσμο, γιατί απηχούν και τις δικές μου απόψεις.
Κλείνω με την προτροπή να δείτε την παράσταση αλλά και το μικρό θέατρο Τ, που αποτελεί έναν εναλλακτικό θεατρικό πόλο για τη συμπρωτεύουσα, με πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις.
Δώρα Κάσσα - Παπαδοπούλου, Φιλόλογος
Έγραψαν για την παράσταση
Παύλος Λεμοντζής
Παύλος Λεμοντζής
Πηγές :
"Νύχτα Χριστουγέννων στην οδό Φλέμινγκ Θεσσαλονίκης. Ογδόντα θεατές απέναντι από μια οθόνη. Μαυρόασπρες εικόνες από φιλμάκι-ντοκουμέντο δεκαετίας του τριάντα, εμείς στην πλατεία, στη σκηνή μόνος θεατής ο Τεννεσί-Τομ.
Η πρεμιέρα της παράστασης που έστησε η Γλυκερία Καλαϊτζή είχε, ήδη, την επιτυχία στεφάνι της. Για να γίνω σαφέστερος, έχω δει αρκετές θεατρικές μεταφορές του αριστουργήματος του Αμερικανού συγγραφέα, έχω θαυμάσει ερμηνείες και σκηνοθετικές υπογραφές, με κέρδισε άμεσα και η συγκεκριμένη. Επειδή το έξυπνο εύρημα της απόδοσης του ονείρου και της ψευδαίσθησης μέσα από σκηνικό- κινηματογραφικό πλαίσιο, όπου η σκισμένη "οθόνη-πέτασμα" επέτρεπε στο παρασκήνιο να γίνεται προσκήνιο. Επειδή η δράση πίσω από το φωτισμένο πανί προσδιόριζε μεν τον χρόνο, άπλωνε δε στην αίθουσα την ποιητική ατμόσφαιρα που απαιτούσαν οι στιγμές, ενώ ταυτόχρονα αποστασιοποιούσε το πραγματικό από το φανταστικό. Ευρηματική σκηνοθεσία. Προβολές ρόλων της σκηνής επάνω σε λογής –λογής επιφάνεια έχω συναντήσει σε παραστάσεις, όχι όμως τη συνιστώσα - οθόνη, να είναι δρώσα στο παρόν. Νομίζω ότι το ιδιαίτερο σ’ αυτήν την προσέγγιση του πολυπαιγμένου ανά τον κόσμο έργου είναι το παιχνίδι με τον χρόνο και το πνεύμα, μπροστά και πίσω από μια "οθόνη".
Ο Τεννεσί Ουίλιαμς αποτελεί έναν από τους χαρακτηριστικότερους και σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς της μεταπολεμικής Αμερικής, ο οποίος σημάδεψε καίρια με το δραματουργικό του έργο τον 20ο αιώνα. Μέσα σε ένα δυσμενές οικογενειακό κλίμα, σε μία εποχή κατάρρευσης του αμερικανικού ονείρου, διάχυτου πουριτανισμού και έντονου ρατσισμού του Νότου, κατόρθωσε να κάνει τα βιώματά του Τέχνη. Σκιαγράφησε το πρόσωπο της πατρίδας του με το προσωπικό, ποιητικό του ύφος, απομυθοποιώντας το αμερικάνικο όνειρο και νοσταλγώντας τον παλιό αμερικανικό Νότο. Κύριο χαρακτηριστικό της γραφής του αποτελεί η εξονυχιστική, άριστη ψυχολογία χαρακτήρων, και ιδίως των γυναικών.
Το αριστούργημά του "Ο Γυάλινος Κόσμος" είναι ένα αντηχείο τραυματικών βιωμάτων από τα νεανικά του χρόνια. Τα τραύματα έρχονται από παντού. Από τον χώρο, μια μίζερη αμερικανική γειτονιά του αμερικανικού μεσοπόλεμου. Από τον χρόνο, αρχή της ενήλικης ζωής, όταν εικοσάρης ων, νιώθει να τον πνίγουν τα ίδια του τα φτερά. Αλλά, κυρίως, από τις συνθήκες. Ο ίδιος ασφυκτιά σε μια αποθήκη υποδημάτων, έχει μια αδελφή λεπταίσθητη ως την αυτοκατάργηση, με χωλό το ένα της πόδι και την ψυχή σε σύγχυση. Έχει μια μητέρα που πιστεύει ότι χρέος της είναι να αναπληρώσει όλους τους απόντες και να θεραπεύσει όλες τις ελλείψεις : τον άφαντο πατέρα, τις τελματωμένες ελπίδες, το κοινωνικό κενό γύρω από την κόρη, το αδιέξοδο του γιου. Πρωταγωνιστής και αφηγητής του έργου είναι ο Τομ, κυρίαρχα πρόσωπα επάνω του η μητέρα του Αμάντα και η αδερφή του Λώρα, ενώ εμφανίζεται κι ένας λάθος μνηστήρας. Όλοι τους είναι πλάσματα εξωπραγματικά, όχι με την έννοια του αλλόκοτου, αλλά του ονειρικού. Η οικογένεια Γουίνγκφιλντ είναι παραδομένη σε ένα ατέρμονο ταξίδι στο ηρωικό παρελθόν -που πιθανόν να μην υπήρξε και ποτέ- ως ύστατη σανίδα σωτηρίας από το ναυαγισμένο παρόν. Τα μέλη της διαθέτουν μία ικανότητα φυγής -έστω προσωρινής- από την πραγματικότητα που τους καταρρακώνει και την οποία αρνούνται ή αδυνατούν να αποδεχτούν. Η Αμάντα εξυμνεί διαρκώς τα ηρωικά χρόνια που την επισκέπτονταν αμέτρητοι μνηστήρες και ήταν μία "κοσμική δεσποινίς", η Λώρα περιεργάζεται και φροντίζει τον γυάλινο κόσμο της, μία "μικρογραφία" της ίδιας της ύπαρξής της, ενώ ο Τομ χάνεται τα βράδια στους κινηματογράφους για να νιώσει την περιπέτεια. Όλοι τους, όπως τα γυάλινα "πλάσματα" της κόρης αστράφτουν στο φως, αλλά στο βάθος κρύβουν μία ακαθόριστη και αναπόφευκτη ευθραυστότητα. Καθένας τους προσπαθεί ν’ αντέξει, να υπάρξει με τη βοήθεια της φαντασίας, των ψευδαισθήσεων, των απατηλών ελπίδων και των ανεκπλήρωτων ονείρων.
Η Γλυκερία Καλαϊτζή που έκανε και τη μετάφραση, στήριξε το ύφος του έργου στις ρεαλιστικές του καταβολές, αλλά θέλησε να μεταφέρει –με επιτυχία- και το μουσικό κλίμα που περιέχει το πρωτότυπο. Η δόμηση και η τελική απόδοση στη σκηνή, κάθε άλλο παρά μπαγιάτικο "μενού" μας κέρασε, επειδή, παρά την όποια διαχρονικότητα καταφέρει να διακρίνει κανείς διαβάζοντας το πρωτότυπο σήμερα, η μυρωδιά της ναφθαλίνης θα τον συντροφεύσει. Εμείς είδαμε μια ακραία συμπλεγματική ιδιομορφία στις συμπεριφορές, είδαμε τρεις ανθρώπους εγκλωβισμένους σε αλληλένδετα προβλήματα, όμως με μια φρέσκια, σύγχρονη ματιά, ώστε μερικοί εξ ημών δεν απέφυγαν την ταύτιση, τουλάχιστον ως προς τις απεγνωσμένες προσπάθειες της μητέρας να βοηθήσει τα παιδιά της, κουκουλώνοντας τις "μυρωδιές" ή της Λώρας, επειδή τα γυάλινα παιχνίδια - τιμαλφή της, είναι μια μοιραία φυγή για πάμπολλες σημερινές "Λώρες" σ’ έναν άλλον κόσμο που δεν τον σκοτώνει η γλώσσα τους, γιατί είναι ο κόσμος της σιωπηλής αποδοχής, όπως είναι όλα τα κρυφά "παιχνίδια" μας.
Ακόμα, έδωσε τον ρόλο της Αμάντα στη εξαιρετική Γιώτα Φέστα και την καθοδήγησε με τέτοιον τρόπο, ώστε η ηθοποιός συνέλαβε στο έπακρον αυτόν τον πολυδιάστατο χαρακτήρα και τον απέδωσε έξοχα. Οι διακυμάνσεις στη φωνή της, η κίνησή της και οι εκφράσεις της μας έδωσαν όλα τα επίπεδα του χρόνου και της ψυχολογικής ροής που απαιτούσε ο ρόλος.
Πλάι της η νεαρή Κατερίνα Συναπίδου έπλασε μια εύθραυστη Λώρα μέσα στο γυάλινο αποκούμπι της, συνεσταλμένη και εκ φύσεως "λειψή" και κράτησε ψηλά τον πήχη της ισορροπίας ανάμεσα στην καταπιεσμένη γυναίκα και το φοβισμένο κορίτσι. Οι σιωπές της έδειξαν δεξιότητα στην εσωτερική ερμηνεία και συγκίνησε το πλήθος.
Πολύ καλοί και οι νεαροί Χρήστος Παπαδόπουλος (Τομ) και Δημήτρης Κρίκος (Τζιμ). Μάλιστα ο πρώτος, ως αφηγητής και Τομ-Τεννεσί, εντυπωσίασε, παρά την "άγουρη" φαινομενικά φιγούρα του. Η βαθιά του μεταλλική φωνή και η προσεγμένη χρήση της στις χαμηλές, ψιθυριστές νότες, στις εξάρσεις, στις εντάσεις ήταν το δυνατό του σημείο που κέρδισε τους θεατές, ιδίως στις "παγιδευμένες" του κληρονομικές παρεκκλίσεις και στις τελευταίες σκηνές της ομολογίας του για μια "ανορθόδοξη" αγάπη. Άλλωστε, εκείνο που μένει στον θεατή, πέρα από όσα ανέφερα πιο πάνω, είναι το ερωτηματικό σχετικά με τη σχέση ανάμεσα στα δυο αδέλφια. Η σκηνοθέτις δεν το αποσαφηνίζει και αφήνει στον θεατή την απάντηση.
Η παράσταση είναι άκρως ενδιαφέρουσα. Δείτε την."
Βαγγέλης Ραφτόπουλος, Κριτικός Θεάτρου
Πηγή :
"Η Γλυκερία Καλαϊτζή μετάφρασε και σκηνοθέτησε το αυτοβιογραφικό αριστούργημα του Τένεσυ Ουίλιαμς Ο Γυάλινος κόσμος.
Η υπόθεση του έργου
Στη δεκαετία του 1930 - το έργο γράφτηκε το 1944 - στο Σαιντ Λούις μια οικογένεια σε πλήρη απόγνωση, με προεξάρχουσα τη κυρία Αμάντα, μητέρα δύο παιδιών, του Τομ και της Λώρας, προσπαθεί να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες της ζωής, που έγιναν δυσβάσταχτες μετά την αποχώρηση του πατέρα.
Η Λώρα ζει σε ένα κόσμο ευάλωτο και εύθραυστο, ντροπαλή και ανάπηρη, σε ένα κόσμο που δημιούργησε συμβολικά με γυάλινα ζωάκια. Ο Τομ απογοητευμένος τόσο από τις προσωπικές του αποτυχίες, όσο και από την αρρωστημένη κατάσταση που επικρατεί στο σπίτι του, ονειρεύεται μακρινά ταξίδια. Η Αμάντα, με το βάρος της ευθύνης, καταπιέζει και καταπιέζεται, εστιάζει όμως στην αποκατάσταση της κόρης της, που νοιώθει ανήμπορη να φροντίσει τον εαυτό της.
Ο Τζιμ, συνάδελφος του Τομ, επιστρατεύεται σαν υποψήφιος γαμπρός, αλλά δηλώνει ερωτευμένος και η θλίψη κυριαρχεί. Η κατάσταση βαραίνει πολύ και η μοίρα φαίνεται να παίζει πρωτεύοντα ρόλο. Ο Τομ, ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του, απομακρύνεται και αφήνει μάνα και αδελφή στο έλεος του Θεού.
Ο Τένεσυ Ουίλιαμς, ζώντας μια ζωή περιθωριακή και άθλια, γνωρίζει πολύ καλά να μεταφέρει στο χαρτί τη τραγικότητα των στιγμών, τις απέλπιδες προσπάθειες για επανένταξη στη ζωή και να αποθεώνει τη νικήτρια μοίρα που σαρώνει.
Θέατρο Τ – οι συντελεστές
Είναι σίγουρα περιττό να τονίζεται σε κάθε έργο η εξαιρετική δουλειά που γίνεται στο θέατρο Τ της Θεσσαλονίκης. Μια δουλειά που έντονα αποτυπώνεται στις παραστάσεις που με επιμέλεια ετοιμάζουν οι συντελεστές του, με επικεφαλής την ακούραστη Γλυκερία Καλαϊτζή. Η Γλυκερία Καλαϊτζή, παίρνοντας στα χέρια της το έργο, το ζωντανεύει, του δίνει σάρκα και οστά, διευθύνει θαυμάσια τους ηθοποιούς της, διαχειριζόμενη, με ακρίβεια, τον χρόνο.
Η Γιώτα Φέστα, στο ρόλο της Αμάντας, ώριμη όσο ποτέ, με χαρακτηριστική άνεση διήλθε σκηνές και στιγμές, άλλοτε ελπίζοντας, άλλοτε προσπαθώντας, αλλά ποτέ υποκύπτοντας, αποτέλεσε δε τον στυλοβάτη τόσο της οικογένειας, όσο και της παράστασης.
Ο Χρήστος Παπαδόπουλος, στο ρόλο του Τομ, τόσο σαν αφηγητής, όσο και σαν γιος, απέδειξε το ταλέντο του, συμβάλλοντας στην επιτυχία της παράστασης.
Η Κατερίνα Σιναπίδου, ως Λώρα, έπεισε σαν εύθραυστη και ευάλωτη κοπέλα, σχεδόν παραιτημένη από τη ζωή, ζώντας σε ένα κόσμο που η ίδια δημιούργησε.
Ο Δημήτρης Κρίκος, σαν Τζιμ, αεράτος και ευειδής, υποστήριξε τίμια τον ρόλο του.
Η χρήση οθόνης και κάμερας, καθώς και τα στιγμιότυπα από την περίοδο εκείνη, έδωσαν στον θεατή τη δυνατότητα για καλύτερη προσέγγιση των γεγονότων.
Ο Γυάλινος κόσμος είναι μια παράσταση, αντάξια των προσδοκιών μας, που αξίζει να δουν όλοι οι θεατρόφιλοι."
Κατερίνα Σχοινά, Φιλόλογος
Πηγές :
"Η αδυναμία προσαρμογής φέρνει νευρώσεις ή, άλλοτε, τέχνη ή και τα δύο. Όταν η ζωή (σου) ραγδαία αλλάζει, η φυγή φαίνεται "βολική", παρά την επίγνωση πως ο κόσμος στον οποίο καταφεύγεις είναι "γυάλινος". Ο Τ. Ουίλλιαμς αγαπούσε τον Τσέχωφ κι ο "Γυάλινος Κόσμος" του που σκηνοθέτησε στο Θέατρο Τ η Γλυκερία Καλαϊτζή μου το θύμισε αρκετά. Πόσο υπέροχα ισορρόπησαν στους δύσκολους ρόλους τους τα εξαίρετα "αδέλφια" Χρήστος Παπαδόπουλος (Τομ) και Κατερίνα Συναπίδου (Λώρα)! Αλλά και η διεισδυτική Αμάντα (της Γιώτας Φέστα) κι ο καταλύτης Τζιμ (του Δημήτρη Κρίκου). Όπως κράτησα ζωντανή την ανάμνηση από το "Έγκλημα και Τιμωρία" της ίδιας σκηνοθέτιδας, είμαι βέβαιη πως θα κρατήσω την εικόνα και αυτής της παράστασης, τοποθετημένης στον τόπο του μεταιχμίου, του μεταξύ (ονείρου και πραγματικότητας, φυγής και προσαρμογής, έλξης και απώθησης, επιθυμίας και ματαίωσης, υποταγής και αντίστασης κλπ, κλπ): εύθραυστης, καθαρής, κρυστάλλινης, σε προθέσεις και αποτέλεσμα. Μεγάλο, μεγάλο μπράβο!"
Για τον Χρήστο Παπαδόπουλο :
"Κάθε φορά που τον βλέπω στη σκηνή (σε τόσο διαφορετικούς ρόλους!) με εκπλήσσει, με ενθουσιάζει. Θες τα πλούσια εκφραστικά του μέσα, η αιλουροειδής του κίνηση, η υπέροχη φωνή του, το γωνιώδες εκφραστικό του πρόσωπο, η πολυσχιδής παιδεία του, δεν έχει τελικά σημασία τι είναι αυτό που με διαβεβαιώνει ότι ο Χρήστος Παπαδόπουλος έχει όλο το μέλλον μπροστά του στο θέατρο. Τυχεροί όσοι τον ανακαλύψουν."
Βαλεντίνη Δαφνούλη, Φιλόλογος
Πηγή :
Artharbour
"Τρεις άνθρωποι εγκλωβισμένοι σε μια πραγματικότητα που δε διάλεξαν, καταφεύγουν από το όνειρο, στο ωραιοποιημένο παρελθόν και τις αναμνήσεις τους, για να τα βγάλουν πέρα.
Σε ένα σπίτι με τη μητέρα σφηνωμένη στα νεανικά της χρόνια και στις συνέπειες ενός γάμου που καταστράφηκε, μια αδελφή ντροπαλή της κοινωνικής αποδοκιμασίας για την αναπηρία της και επιζητώντας την αποφυγή της πραγματικότητας σε γυάλινα ζωάκια, και τον γιο, που μοιράζεται τις αναμνήσεις του και τις σκέψεις του με το κοινό, προκαλεί με την ιστορία του τα όρια των ονείρων, της οικογενειακής φωλιάς και του εγώ.
"Ο Γυάλινος Κόσμος", το έργο που καθιέρωσε τον Τέννεση Ουΐλλιαμς ως έναν από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, έκανε πρεμιέρα τον Δεκέμβρη στο Θέατρο Τ, σε μετάφραση και σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή.
Οι συντελεστές ανέλαβαν το ανέβασμα μιας παράστασης αυτοβιογραφικού χαρακτήρα, εξομολογητικής, τραγικής, παράλληλα σαρκαστικής, με το αποτέλεσμα να είναι παραπάνω από απλώς ικανοποιητικό.
Από την πρώτη στιγμή της εισόδου στην αίθουσα, ήδη η σκηνοθεσία έχει αρχίσει σχεδόν να σε εξαναγκάζει να ταξιδέψεις από το παρόν στο «τότε» του έργου, με βίντεο εποχής να προβάλλονται στην οθόνη της σκηνής, και τον αφηγητή-πρωταγωνιστή να μαρτυρά σιωπηλά, σε μια τριπλή θέση κινηματογράφου εποχής, την ιστορία να περνάει μπροστά από τα μάτια του.
Στο Saint Luis του ’30, σε μια Αμερική που προσπαθεί να αναπτυχθεί μέσα σε μια κακιά οικονομία, η οικογένεια Wingfield προσπαθεί να επιβιώσει σύμφωνα με τα κοινωνικά πρέπει. Το μεγαλύτερό της (και παντοτινό) βάρος αποτελεί η απώλεια ενός πατέρα, που παράτησε την οικογένεια πριν χρόνια, αφήνοντας μία μάνα με δύο παιδιά να προσπαθούν να στηρίξουν ο ένας τον άλλον.
Η αφήγηση γίνεται από τον γιό της Αμάντα, που εξιστορεί τη ζωή της οικογένειάς του, με αφορμή να θίξει και να εξομολογηθεί την ενοχή που νιώθει, την ανάγκη για αναζήτηση της ελευθερίας, τον αποχωρισμό της οικογένειας, ένα κοινωνικό σύστημα που καταπατά την καλλιτεχνική φύση, και προωθεί τα γαμοπάζαρα.
Η Γιώτα Φέστα, με άνεση ξεδιπλώνει τον χαρακτήρα της Αμάντα, ο Χρήστος Παπαδόπουλος, στον ρόλο του Τομ, αποδίδει τον σαρκασμό του χαρακτήρα του αφηγητή, ίσως παραπάνω και από τον τραγικό διχασμό του και την πάλη της φύσης του. Η Κατερίνα Σιναπίδου, ως Λώρα, συγκίνησε με την ερμηνεία της, υποδυόμενη εξαιρετικά την ψυχοσύνθεση της ευαίσθητης και ανάπηρης αδελφής του Τομ, και τον Δημήτρη Κρίκο, να αποδίδει με πολύ χιούμορ τον χαρακτήρα του τέταρτου και τελευταίου χαρακτήρα, του υποψήφιου μνηστήρα για την αποκατάσταση της Λώρα και σε δεύτερο βαθμό, και ολόκληρης της οικογένειας.
Η σκηνοθεσία ήταν συναρπαστική και περιγραφική του setting που είχε διαλέξει ο Ουίλλιαμς, με φόντο το 1930, θυμίζοντας ταινία, όχι μόνο με τη χρήση βίντεο, αλλά κυρίως σκηνοθετικά. Το σενάριο, καθώς κι η μετάφραση, δέσμευαν το κοινό, σεβόμενα το ξεχωριστό στοιχείο γραφής του συγγραφέα, αλλά και τη σωστή απόδοσή του σε άλλη γλώσσα και κουλτούρα."
"Κάθε φορά που τον βλέπω στη σκηνή (σε τόσο διαφορετικούς ρόλους!) με εκπλήσσει, με ενθουσιάζει. Θες τα πλούσια εκφραστικά του μέσα, η αιλουροειδής του κίνηση, η υπέροχη φωνή του, το γωνιώδες εκφραστικό του πρόσωπο, η πολυσχιδής παιδεία του, δεν έχει τελικά σημασία τι είναι αυτό που με διαβεβαιώνει ότι ο Χρήστος Παπαδόπουλος έχει όλο το μέλλον μπροστά του στο θέατρο. Τυχεροί όσοι τον ανακαλύψουν."
Βαλεντίνη Δαφνούλη, Φιλόλογος
Πηγή :
Artharbour
"Τρεις άνθρωποι εγκλωβισμένοι σε μια πραγματικότητα που δε διάλεξαν, καταφεύγουν από το όνειρο, στο ωραιοποιημένο παρελθόν και τις αναμνήσεις τους, για να τα βγάλουν πέρα.
Σε ένα σπίτι με τη μητέρα σφηνωμένη στα νεανικά της χρόνια και στις συνέπειες ενός γάμου που καταστράφηκε, μια αδελφή ντροπαλή της κοινωνικής αποδοκιμασίας για την αναπηρία της και επιζητώντας την αποφυγή της πραγματικότητας σε γυάλινα ζωάκια, και τον γιο, που μοιράζεται τις αναμνήσεις του και τις σκέψεις του με το κοινό, προκαλεί με την ιστορία του τα όρια των ονείρων, της οικογενειακής φωλιάς και του εγώ.
"Ο Γυάλινος Κόσμος", το έργο που καθιέρωσε τον Τέννεση Ουΐλλιαμς ως έναν από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, έκανε πρεμιέρα τον Δεκέμβρη στο Θέατρο Τ, σε μετάφραση και σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή.
Οι συντελεστές ανέλαβαν το ανέβασμα μιας παράστασης αυτοβιογραφικού χαρακτήρα, εξομολογητικής, τραγικής, παράλληλα σαρκαστικής, με το αποτέλεσμα να είναι παραπάνω από απλώς ικανοποιητικό.
Από την πρώτη στιγμή της εισόδου στην αίθουσα, ήδη η σκηνοθεσία έχει αρχίσει σχεδόν να σε εξαναγκάζει να ταξιδέψεις από το παρόν στο «τότε» του έργου, με βίντεο εποχής να προβάλλονται στην οθόνη της σκηνής, και τον αφηγητή-πρωταγωνιστή να μαρτυρά σιωπηλά, σε μια τριπλή θέση κινηματογράφου εποχής, την ιστορία να περνάει μπροστά από τα μάτια του.
Στο Saint Luis του ’30, σε μια Αμερική που προσπαθεί να αναπτυχθεί μέσα σε μια κακιά οικονομία, η οικογένεια Wingfield προσπαθεί να επιβιώσει σύμφωνα με τα κοινωνικά πρέπει. Το μεγαλύτερό της (και παντοτινό) βάρος αποτελεί η απώλεια ενός πατέρα, που παράτησε την οικογένεια πριν χρόνια, αφήνοντας μία μάνα με δύο παιδιά να προσπαθούν να στηρίξουν ο ένας τον άλλον.
Η αφήγηση γίνεται από τον γιό της Αμάντα, που εξιστορεί τη ζωή της οικογένειάς του, με αφορμή να θίξει και να εξομολογηθεί την ενοχή που νιώθει, την ανάγκη για αναζήτηση της ελευθερίας, τον αποχωρισμό της οικογένειας, ένα κοινωνικό σύστημα που καταπατά την καλλιτεχνική φύση, και προωθεί τα γαμοπάζαρα.
Η Γιώτα Φέστα, με άνεση ξεδιπλώνει τον χαρακτήρα της Αμάντα, ο Χρήστος Παπαδόπουλος, στον ρόλο του Τομ, αποδίδει τον σαρκασμό του χαρακτήρα του αφηγητή, ίσως παραπάνω και από τον τραγικό διχασμό του και την πάλη της φύσης του. Η Κατερίνα Σιναπίδου, ως Λώρα, συγκίνησε με την ερμηνεία της, υποδυόμενη εξαιρετικά την ψυχοσύνθεση της ευαίσθητης και ανάπηρης αδελφής του Τομ, και τον Δημήτρη Κρίκο, να αποδίδει με πολύ χιούμορ τον χαρακτήρα του τέταρτου και τελευταίου χαρακτήρα, του υποψήφιου μνηστήρα για την αποκατάσταση της Λώρα και σε δεύτερο βαθμό, και ολόκληρης της οικογένειας.
Η σκηνοθεσία ήταν συναρπαστική και περιγραφική του setting που είχε διαλέξει ο Ουίλλιαμς, με φόντο το 1930, θυμίζοντας ταινία, όχι μόνο με τη χρήση βίντεο, αλλά κυρίως σκηνοθετικά. Το σενάριο, καθώς κι η μετάφραση, δέσμευαν το κοινό, σεβόμενα το ξεχωριστό στοιχείο γραφής του συγγραφέα, αλλά και τη σωστή απόδοσή του σε άλλη γλώσσα και κουλτούρα."
"Γυάλινος Κόσμος
Ο Τένεσι Ουίλιαμς γεννήθηκε το 1911 στο Κολόμπους του Μισισίπι. Στα 34 του καθιερώθηκε ως ένας από τους κορυφαίους δραματικούς συγγραφείς του εικοστού αιώνα γράφοντας το αυτοβιογραφικό έργο, Γυάλινος Κόσμος, και κέρδισε με αυτό το «New York Drama Critics Circle Award».
Ο Γυάλινος Κόσμος, μας μεταφέρει στο Σαιντ Λιούις της Αμερικής το 1930, σε μια περίοδο όπου τα αστικά κέντρα έχουν γεμίσει από εργάτες που προσπαθούν να αποκατασταθούν οικονομικά και κοινωνικά. Ο παγκόσμιος αναβρασμός που επικρατεί προοικονομεί έναν δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο που δεν θα αργήσει να έρθει. Οι επιπτώσεις του οικονομικού κραχ, η πουριτανική ηθική της Αμερικής, η τεχνολογική ανάπτυξη και η απαίτηση του κοινωνικού συστήματος για πλήρη αποδοχή του, είναι το γενικότερο κοινωνικό-πολιτικό- οικονομικό πλαίσιο της περιόδου. Η οικογένεια Γουίνγκφιλντ βιώνει αυτόν τον πόλεμο από έξω προς τα μέσα και αντίστροφα προσπαθώντας να επιβιώσει και να μην περιθωριοποιηθεί σε μια κοινωνία που εύκολα μπορεί να σε καταπιεί.
Ο Τένεσι Ουίλιαμς συνθέτει ένα έργο όπου οι χαρακτήρες του αντιστοιχούν στα δικά του φαντάσματα. Γυναίκες εύθραυστες και γυναίκες δυναμικές, ανθρώπινη μοναξιά, τύψη και ενοχή μεταμορφώνονται σε φιγούρες της μνήμης που αναβιώνουν και ζωντανεύουν μέσα από την αναπόληση και υποδεικνύουν την σχέση αγάπης-μίσους του συγγραφέα με το παρελθόν. Ένα παρελθόν όπου η ρίζα βιώνεται σαν κάτι που πρέπει να κοπεί και σαν κάτι που, ακόμη και όταν κόβεται, ξαναβγαίνει. Και είναι άκρως ειρωνικό το γεγονός ότι ο Τένεσι Ουίλιαμς παρόλο που δήλωσε πως ήθελε να αποτεφρωθεί μετά το θάνατο του τελικά θάφτηκε στον τάφο του Σαιντ Λιούις που σφραγίστηκε με την οικογενειακή ταφόπλακα.
Γυάλινος Κόσμος
Ο Τομ, ο ίδιος ο συγγραφέας όπως είναι και το πραγματικό του όνομα, είναι ένας εσωστρεφής αλλά και φιλόδοξος νέος ο οποίος αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο αιώνιο διλημματικό δίπολο του «θέλω» και του «πρέπει». Παγιδευμένος στις υποχρεώσεις μιας νοσηρής οικογένειας, η οποία όμως δεν παύει να είναι Οικογένεια, ταλανίζεται από τάσεις φυγής τις οποίες εκτονώνει μέσω του αλκοόλ, του κινηματογράφου και του γραψίματος- λύση την οποία κληροδοτεί ο Ουίλιαμς στον χαρακτήρα αφού γνωρίζει και ο ίδιος την λυτρωτική διέξοδο από την πραγματικότητα που προσφέρει. Η Αμάντα, στο πρόσωπο της οποίας σκιαγραφείται η μητέρα του συγγραφέα, είναι μια γυναίκα του Νότου, αυτάρεσκη και μεγαλομανής, και ταυτόχρονα μια μητέρα υπερπροστατευτική, επεμβατική και εν τέλει τοξική. Παγιδευμένη σε ένα σπίτι με ανθρώπους, που ναι, σίγουρα αγαπά, αλλά αδυνατούν να την βοηθήσουν να αποκτήσει την αίγλη που αποζητά για την οικογένεια της, που δεν της επιτρέπουν να κληρονομήσει το «ένδοξο» παρελθόν της στο ζοφερό παρόν της και να ξαναβγεί στην επιφάνεια, παλεύει μόνη, αλλοπρόσαλλα και εμμονικά να «στρώσει την ζωή» όλων. Ο Τομ και η Αμάντα είναι δέσμιοι ο ένας στον άλλο, με αλυσίδες διεστραμμένες μα και ανθρώπινες, αλλά περισσότερο είναι δέσμιοι στη Λώρα. Η αδερφή του Τομ, ή καλύτερα το alter ego της Ρόουζ της πραγματικής αδερφής του Ουίλιαμς, έχει γεννηθεί με μια σωματική δυσμορφία η οποία συνηγορεί στον ευαίσθητο, κλειστό και «γυάλινο» χαρακτήρα της. Η χαμηλή της αυτοεκτίμηση λόγω των σωματικών προβλημάτων αλλά, ίσως , και λόγω των ενδοοικογενειακών συνθηκών, δημιουργούν σε αυτή την εύθραυστη ύπαρξη ανικανότητα να διαχειριστεί την ζωή της και φυσικά να ικανοποιήσει τα όνειρα της μητέρας της για αυτήν. Και αφού η Λώρα σίγουρα δεν είναι ικανή για καριέρα ΠΡΕΠΕΙ να παντρευτεί. Η επίσκεψη του Τζιμ, συναδέλφου του Τομ ο οποίος τυγχάνει να είναι και ο πρώτος ανεκπλήρωτος έρωτας της Λώρα από το σχολείο, είναι και το κεντρικό σημείο της δράσης του έργου.
Η σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή ανέδειξε την ονειρική ατμόσφαιρα του έργου χωρίς να υπερβάλλει αλλά με συγκρότηση και στιβαρότητα. Με οικονομία στις παύσεις, τις κινήσεις και τις αλλαγές και όπως πάντα με σεβασμό στο κείμενο, (διατήρησε και την σιδερένια σκάλα κινδύνου την οποία είχε ζητήσει ο συγγραφέας στις σκηνικές του οδηγίες) έστησε μια παράσταση πραγματικά αξιέπαινη. Με χρήση βιντεοπροβολών πάνω στο διάφανο πανί, την διάφανη ανάμνηση του Τομ, μας ταξίδεψε στην Αμερική του ΄30 αλλά και με ευρηματικό τρόπο διεύρυνε το χρόνο και τον τόπο του έργου και εκτός του σπιτιού των Γουίνγκφιλντ. Ο Γυάλινος Κόσμος, σε σκηνοθεσία και μετάφραση της Γλυκερίας Καλαϊτζή, μιλά για πανανθρώπινους χαρακτήρες που βιώνουν την μοναξιά και καταφεύγουν κάπου λυτρωτικά για να σωθούν- ακόμη και ο Τζιμ είναι τραυματισμένος και χρησιμοποιεί τα δεκανίκια της κοινωνίας για να σηκωθεί.
Γυάλινος Κόσμος
Ήδη από την είσοδο σου στην σκηνή του Θεάτρου Τ, συναντώντας τα έξοχα σκηνικά της Ευαγγελίας Κιρκινέ μεταφέρεσαι σε μια κινηματογραφική αίθουσα. Εκεί σε περιμένει ο Τομ καθισμένος σε μια σειρά καθισμάτων και γύρω του σχετικά αντικείμενα της μόδας του σινεμά. Το κινηματογραφικό κάδρο θα είναι ο ξεθωριασμένος πίνακας που οι μνήμες και τα πρόσωπα ζωντανεύουν και στοιχειώνουν την συνείδηση του Τομ αναμειγνύοντας την γλυκύτητα της ανάμνησης και την τραχύτητα του οδυνηρού παρελθόντος. Ο πέμπτος «απών» αλλά καθοριστικός χαρακτήρας του έργου, ο πατέρας, είναι «παρών» καθ όλη τη διάρκεια μέσα σε ένα κάδρο στην αριστερή πλευρά της σκηνής, ένα πρόσωπο που η επιρροή και σημασία του αλλάζει ανάλογα με τον χαρακτήρα-παραλήπτη.
Συγκλονιστική η Γιώτα Φέστα στο ρόλο της Αμάντα. Ήταν πραγματικά συγκινητική η φυσικότητα της, γήινη ρεαλιστική ερμηνεία που ανάβλυζε ενέργεια και συναίσθημα. Έδωσε στην Αμάντα αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά μιας γυναίκας απογοητευμένης, απελπισμένης, προδομένης που προσπαθεί και δεν τα παρατά ενώ ταυτόχρονα δεν μπορεί να είναι ευέλικτη αλλά ακολουθεί τις δικές τις εδραιωμένες αντιλήψεις και αρχές. Επιβάλλεται και μόνο που βρίσκεται. Η Αμάντα της Φέστα ήταν εξίσου αυταρχική και θηλυκή, μια γυναικεία φιγούρα που διεκδικεί τα σακατεμένα όνειρα της με μια ταυτόχρονα γοητευτική και ενοχλητική για τους άλλους πληθωρικότητα.
Ο Χρήστος Παπαδόπουλος ισορροπεί ανάμεσα στον αποστασιοποιητικό ρόλο του αφηγητή και στο συναισθηματικό του εμπλεκόμενου σχηματίζοντας ένα χαρακτήρα που υποφέρει στα δεσμά της κοινωνίας, της ευρείας αλλά και αυτή της οικογένειας. Στιβαρή ερμηνεία, ορθά τοποθετημένη κινησιολογικά και ανάλογα χρωματισμένη στα συναισθήματα που βιώνει ο Τομ. Απέδωσε τον συγκρουσιακό, ενοχικό και απροσάρμοστο Τομ με άνεση και καθαρότητα.
Η Κατερίνα Συναπίδου πλάθει καλαίσθητα και φυσικά την σωματική αδυναμία της Λώρα τόσο που, από ένα σημείο και μετά, την συνηθίζεις και παρακολουθείς την ηθοποιό σαν να έχει η ίδια την κινητική ιδιομορφία. Η Λώρα της Συναπίδου διαθέτει αυτό τον εύθραυστο χαρακτήρα και το απομακρυσμένο βλέμμα εκείνου που δεν ανήκει σε αυτόν τον κόσμο αλλά ζει στον δικό του και τις λίγες στιγμές που καλείται να επιστρέψει σε αυτόν λιγοθυμά, θρυμματίζεται και σπάει.
Στο πρόσωπο του Τζιμ συγκεντρώνεται όλη η προδιαγραμμένη, από την κοινωνία, πορεία που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για να επιβιώσει και να χτίσει ολοκληρωμένα το κοινωνικό του πρόσωπο. Ο Τζιμ είναι ο γαμπρός που επιθυμεί η Αμάντα για την κόρη της και το πρότυπο ενός γιου που ήλπιζε να έχει. Ο Δημήτρης Κρίκος δίνει μια εύθυμη νότα στην σκηνή. Ανάλαφρος, ματαιόδοξος, πιστός υπήκοος του συστήματος, ακολουθεί το ρεύμα που τρέχει προς «τη μόρφωση, τα λεφτά και την εξουσία» την βάση της σύγχρονης Δημοκρατίας. Ο Κρίκος μεταφέρει αυτή την ανάσα δροσιάς που μπαίνει από το ανοιχτό παράθυρο και δροσίζει τις φλεγόμενες από μοναξιά και εγκλεισμό, υπόλοιπες, ψυχές. Η μόνη ένσταση στην στιγμή της μεταμέλειας του φιλιού που ήταν ελαφρώς αμήχανη και άψυχη αν και ξαναβρήκε γρήγορα το ρυθμό της.
Φυσικά και πρέπει να αναφερθούν και οι υπόλοιποι συντελεστές της παράστασης οι οποίοι συνέβαλλαν στο άρτιο αποτέλεσμα. Τα προσεγμένα κουστούμια της Μαρίας Καραδελόγλου, οι εύστοχοι και δηλωτικοί φωτισμοί του Κώστα Σιδηρόπουλου και η μουσική του Μάκη Καραδελόγλου που αγκάλιασε την συνολική ατμόσφαιρα."
Ο Τένεσι Ουίλιαμς γεννήθηκε το 1911 στο Κολόμπους του Μισισίπι. Στα 34 του καθιερώθηκε ως ένας από τους κορυφαίους δραματικούς συγγραφείς του εικοστού αιώνα γράφοντας το αυτοβιογραφικό έργο, Γυάλινος Κόσμος, και κέρδισε με αυτό το «New York Drama Critics Circle Award».
Ο Γυάλινος Κόσμος, μας μεταφέρει στο Σαιντ Λιούις της Αμερικής το 1930, σε μια περίοδο όπου τα αστικά κέντρα έχουν γεμίσει από εργάτες που προσπαθούν να αποκατασταθούν οικονομικά και κοινωνικά. Ο παγκόσμιος αναβρασμός που επικρατεί προοικονομεί έναν δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο που δεν θα αργήσει να έρθει. Οι επιπτώσεις του οικονομικού κραχ, η πουριτανική ηθική της Αμερικής, η τεχνολογική ανάπτυξη και η απαίτηση του κοινωνικού συστήματος για πλήρη αποδοχή του, είναι το γενικότερο κοινωνικό-πολιτικό- οικονομικό πλαίσιο της περιόδου. Η οικογένεια Γουίνγκφιλντ βιώνει αυτόν τον πόλεμο από έξω προς τα μέσα και αντίστροφα προσπαθώντας να επιβιώσει και να μην περιθωριοποιηθεί σε μια κοινωνία που εύκολα μπορεί να σε καταπιεί.
Ο Τένεσι Ουίλιαμς συνθέτει ένα έργο όπου οι χαρακτήρες του αντιστοιχούν στα δικά του φαντάσματα. Γυναίκες εύθραυστες και γυναίκες δυναμικές, ανθρώπινη μοναξιά, τύψη και ενοχή μεταμορφώνονται σε φιγούρες της μνήμης που αναβιώνουν και ζωντανεύουν μέσα από την αναπόληση και υποδεικνύουν την σχέση αγάπης-μίσους του συγγραφέα με το παρελθόν. Ένα παρελθόν όπου η ρίζα βιώνεται σαν κάτι που πρέπει να κοπεί και σαν κάτι που, ακόμη και όταν κόβεται, ξαναβγαίνει. Και είναι άκρως ειρωνικό το γεγονός ότι ο Τένεσι Ουίλιαμς παρόλο που δήλωσε πως ήθελε να αποτεφρωθεί μετά το θάνατο του τελικά θάφτηκε στον τάφο του Σαιντ Λιούις που σφραγίστηκε με την οικογενειακή ταφόπλακα.
Γυάλινος Κόσμος
Ο Τομ, ο ίδιος ο συγγραφέας όπως είναι και το πραγματικό του όνομα, είναι ένας εσωστρεφής αλλά και φιλόδοξος νέος ο οποίος αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο αιώνιο διλημματικό δίπολο του «θέλω» και του «πρέπει». Παγιδευμένος στις υποχρεώσεις μιας νοσηρής οικογένειας, η οποία όμως δεν παύει να είναι Οικογένεια, ταλανίζεται από τάσεις φυγής τις οποίες εκτονώνει μέσω του αλκοόλ, του κινηματογράφου και του γραψίματος- λύση την οποία κληροδοτεί ο Ουίλιαμς στον χαρακτήρα αφού γνωρίζει και ο ίδιος την λυτρωτική διέξοδο από την πραγματικότητα που προσφέρει. Η Αμάντα, στο πρόσωπο της οποίας σκιαγραφείται η μητέρα του συγγραφέα, είναι μια γυναίκα του Νότου, αυτάρεσκη και μεγαλομανής, και ταυτόχρονα μια μητέρα υπερπροστατευτική, επεμβατική και εν τέλει τοξική. Παγιδευμένη σε ένα σπίτι με ανθρώπους, που ναι, σίγουρα αγαπά, αλλά αδυνατούν να την βοηθήσουν να αποκτήσει την αίγλη που αποζητά για την οικογένεια της, που δεν της επιτρέπουν να κληρονομήσει το «ένδοξο» παρελθόν της στο ζοφερό παρόν της και να ξαναβγεί στην επιφάνεια, παλεύει μόνη, αλλοπρόσαλλα και εμμονικά να «στρώσει την ζωή» όλων. Ο Τομ και η Αμάντα είναι δέσμιοι ο ένας στον άλλο, με αλυσίδες διεστραμμένες μα και ανθρώπινες, αλλά περισσότερο είναι δέσμιοι στη Λώρα. Η αδερφή του Τομ, ή καλύτερα το alter ego της Ρόουζ της πραγματικής αδερφής του Ουίλιαμς, έχει γεννηθεί με μια σωματική δυσμορφία η οποία συνηγορεί στον ευαίσθητο, κλειστό και «γυάλινο» χαρακτήρα της. Η χαμηλή της αυτοεκτίμηση λόγω των σωματικών προβλημάτων αλλά, ίσως , και λόγω των ενδοοικογενειακών συνθηκών, δημιουργούν σε αυτή την εύθραυστη ύπαρξη ανικανότητα να διαχειριστεί την ζωή της και φυσικά να ικανοποιήσει τα όνειρα της μητέρας της για αυτήν. Και αφού η Λώρα σίγουρα δεν είναι ικανή για καριέρα ΠΡΕΠΕΙ να παντρευτεί. Η επίσκεψη του Τζιμ, συναδέλφου του Τομ ο οποίος τυγχάνει να είναι και ο πρώτος ανεκπλήρωτος έρωτας της Λώρα από το σχολείο, είναι και το κεντρικό σημείο της δράσης του έργου.
Η σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή ανέδειξε την ονειρική ατμόσφαιρα του έργου χωρίς να υπερβάλλει αλλά με συγκρότηση και στιβαρότητα. Με οικονομία στις παύσεις, τις κινήσεις και τις αλλαγές και όπως πάντα με σεβασμό στο κείμενο, (διατήρησε και την σιδερένια σκάλα κινδύνου την οποία είχε ζητήσει ο συγγραφέας στις σκηνικές του οδηγίες) έστησε μια παράσταση πραγματικά αξιέπαινη. Με χρήση βιντεοπροβολών πάνω στο διάφανο πανί, την διάφανη ανάμνηση του Τομ, μας ταξίδεψε στην Αμερική του ΄30 αλλά και με ευρηματικό τρόπο διεύρυνε το χρόνο και τον τόπο του έργου και εκτός του σπιτιού των Γουίνγκφιλντ. Ο Γυάλινος Κόσμος, σε σκηνοθεσία και μετάφραση της Γλυκερίας Καλαϊτζή, μιλά για πανανθρώπινους χαρακτήρες που βιώνουν την μοναξιά και καταφεύγουν κάπου λυτρωτικά για να σωθούν- ακόμη και ο Τζιμ είναι τραυματισμένος και χρησιμοποιεί τα δεκανίκια της κοινωνίας για να σηκωθεί.
Γυάλινος Κόσμος
Ήδη από την είσοδο σου στην σκηνή του Θεάτρου Τ, συναντώντας τα έξοχα σκηνικά της Ευαγγελίας Κιρκινέ μεταφέρεσαι σε μια κινηματογραφική αίθουσα. Εκεί σε περιμένει ο Τομ καθισμένος σε μια σειρά καθισμάτων και γύρω του σχετικά αντικείμενα της μόδας του σινεμά. Το κινηματογραφικό κάδρο θα είναι ο ξεθωριασμένος πίνακας που οι μνήμες και τα πρόσωπα ζωντανεύουν και στοιχειώνουν την συνείδηση του Τομ αναμειγνύοντας την γλυκύτητα της ανάμνησης και την τραχύτητα του οδυνηρού παρελθόντος. Ο πέμπτος «απών» αλλά καθοριστικός χαρακτήρας του έργου, ο πατέρας, είναι «παρών» καθ όλη τη διάρκεια μέσα σε ένα κάδρο στην αριστερή πλευρά της σκηνής, ένα πρόσωπο που η επιρροή και σημασία του αλλάζει ανάλογα με τον χαρακτήρα-παραλήπτη.
Συγκλονιστική η Γιώτα Φέστα στο ρόλο της Αμάντα. Ήταν πραγματικά συγκινητική η φυσικότητα της, γήινη ρεαλιστική ερμηνεία που ανάβλυζε ενέργεια και συναίσθημα. Έδωσε στην Αμάντα αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά μιας γυναίκας απογοητευμένης, απελπισμένης, προδομένης που προσπαθεί και δεν τα παρατά ενώ ταυτόχρονα δεν μπορεί να είναι ευέλικτη αλλά ακολουθεί τις δικές τις εδραιωμένες αντιλήψεις και αρχές. Επιβάλλεται και μόνο που βρίσκεται. Η Αμάντα της Φέστα ήταν εξίσου αυταρχική και θηλυκή, μια γυναικεία φιγούρα που διεκδικεί τα σακατεμένα όνειρα της με μια ταυτόχρονα γοητευτική και ενοχλητική για τους άλλους πληθωρικότητα.
Ο Χρήστος Παπαδόπουλος ισορροπεί ανάμεσα στον αποστασιοποιητικό ρόλο του αφηγητή και στο συναισθηματικό του εμπλεκόμενου σχηματίζοντας ένα χαρακτήρα που υποφέρει στα δεσμά της κοινωνίας, της ευρείας αλλά και αυτή της οικογένειας. Στιβαρή ερμηνεία, ορθά τοποθετημένη κινησιολογικά και ανάλογα χρωματισμένη στα συναισθήματα που βιώνει ο Τομ. Απέδωσε τον συγκρουσιακό, ενοχικό και απροσάρμοστο Τομ με άνεση και καθαρότητα.
Η Κατερίνα Συναπίδου πλάθει καλαίσθητα και φυσικά την σωματική αδυναμία της Λώρα τόσο που, από ένα σημείο και μετά, την συνηθίζεις και παρακολουθείς την ηθοποιό σαν να έχει η ίδια την κινητική ιδιομορφία. Η Λώρα της Συναπίδου διαθέτει αυτό τον εύθραυστο χαρακτήρα και το απομακρυσμένο βλέμμα εκείνου που δεν ανήκει σε αυτόν τον κόσμο αλλά ζει στον δικό του και τις λίγες στιγμές που καλείται να επιστρέψει σε αυτόν λιγοθυμά, θρυμματίζεται και σπάει.
Στο πρόσωπο του Τζιμ συγκεντρώνεται όλη η προδιαγραμμένη, από την κοινωνία, πορεία που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για να επιβιώσει και να χτίσει ολοκληρωμένα το κοινωνικό του πρόσωπο. Ο Τζιμ είναι ο γαμπρός που επιθυμεί η Αμάντα για την κόρη της και το πρότυπο ενός γιου που ήλπιζε να έχει. Ο Δημήτρης Κρίκος δίνει μια εύθυμη νότα στην σκηνή. Ανάλαφρος, ματαιόδοξος, πιστός υπήκοος του συστήματος, ακολουθεί το ρεύμα που τρέχει προς «τη μόρφωση, τα λεφτά και την εξουσία» την βάση της σύγχρονης Δημοκρατίας. Ο Κρίκος μεταφέρει αυτή την ανάσα δροσιάς που μπαίνει από το ανοιχτό παράθυρο και δροσίζει τις φλεγόμενες από μοναξιά και εγκλεισμό, υπόλοιπες, ψυχές. Η μόνη ένσταση στην στιγμή της μεταμέλειας του φιλιού που ήταν ελαφρώς αμήχανη και άψυχη αν και ξαναβρήκε γρήγορα το ρυθμό της.
Φυσικά και πρέπει να αναφερθούν και οι υπόλοιποι συντελεστές της παράστασης οι οποίοι συνέβαλλαν στο άρτιο αποτέλεσμα. Τα προσεγμένα κουστούμια της Μαρίας Καραδελόγλου, οι εύστοχοι και δηλωτικοί φωτισμοί του Κώστα Σιδηρόπουλου και η μουσική του Μάκη Καραδελόγλου που αγκάλιασε την συνολική ατμόσφαιρα."
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Μετάφραση - Σκηνοθεσία : Γλυκερία Καλαϊτζή
Σκηνικά : Ευαγγελία Κιρκινέ
Κοστούμια : Μαρία Καραδελόγλου
Μουσική : Μάκης Καραδελόγλου
Κίνηση : Αλέξανδρος Μιχαήλ
Οπτικό περιβάλλον : Κωνσταντίνος Σιδηρόπουλος
Video mapping : Δημήτρης Ζάχος
Φωτισμοί : Κώστας Σιδηρόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη : Ελίνα Καλαϊτζόγλου
Φωτογραφίες : Χρήστος Κυριαζίδης
ΔΙΑΝΟΜΗ
Αμάντα : Γιώτα Φέστα
Τομ : Χρήστος Παπαδόπουλος
Λώρα : Κατερίνα Συναπίδου
Τζιμ : Δημήτρης Κρίκος
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Θέατρο Τ
Αλεξάνδρου Φλέμινγκ 16 - Θεσσαλονίκη
Πρεμιέρα : Δευτέρα 25 Δεκεμβρίου 2017 στις 21.30
Εορταστικό πρόγραμμα παραστάσεων :
Τρίτη 26 Δεκεμβρίου 2017 στις 21.30
Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2017 στις 21.30
Τρίτη 2 Ιανουαρίου 2018 στις 21.30
Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2018 στις 21.30
Πέμπτη 4 Ιανουαρίου 2018 στις 21.30
Παρασκευή 5 Ιανουαρίου 2018 στις 21.30
Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2018 στις 21.30
Κυριακή 7 Ιανουαρίου 2018 στις 19:00
Παραστάσεις (μετά τις γιορτές) :
Γενικά : Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21.30 και Κυριακή στις 19.00
Ειδικά : Δέκα (10) επιπλέον παραστάσεις
Σάββατο 20 Ιανουαρίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 27 Ιανουαρίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 10 Φεβρουαρίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2018 στις 18.00
Πέμπτη 1 Μαρτίου 2018 στις 21.30
Παρασκευή 2 Μαρτίου 2018 στις 21.30
Σάββατο 3 Μαρτίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 3 Μαρτίου 2018 στις 21.30
Ειδικά : Δέκα (10) επιπλέον παραστάσεις
Σάββατο 20 Ιανουαρίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 27 Ιανουαρίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 10 Φεβρουαρίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2018 στις 18.00
Πέμπτη 1 Μαρτίου 2018 στις 21.30
Παρασκευή 2 Μαρτίου 2018 στις 21.30
Σάββατο 3 Μαρτίου 2018 στις 18.00
Σάββατο 3 Μαρτίου 2018 στις 21.30
Τιμές εισιτηρίων : 12€ γενική είσοδος | 10€ μειωμένο | 8€ ανέργων
Ατέλειες : Κάθε Παρασκευή (κατά προτεραιότητα)
Τηλέφωνο κρατήσεων : 2310854333
Ηλεκτρονικά στο Viva.gr
Parking : Με 3€ και την επίδειξη του εισιτηρίου σας, μπορείτε να αφήνετε το αυτοκίνητό σας στο parking που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο Θέατρο Τ.
Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Φωτογραφίες (Χρήστος Κυριαζίδης)
Φωτογραφίες (Αλέξανδρος Παπαδόπουλος)
Παραστάσεις 25, 26 και 27 Δεκεμβρίου 2017
* Στην προτελευταία φωτογραφία από αριστερά :
Αμάντα (Γιώτα Φέστα), η μητέρα του Τομ.
Τομ (Χρήστος Παπαδόπουλος).
Λώρα (Κατερίνα Συναπίδου), η αδελφή του Τομ.
Τζιμ (Δημήτρης Κρίκος), ο υποψήφιος γαμπρός για τη Λώρα.
Και ανάμεσά τους η Δώρα, η μητέρα του Χρήστου.
Τρέιλερ - αφιέρωμα της παράστασης :
Φωτογραφίες (Χρήστος Κυριαζίδης)
Φωτογραφίες (Αλέξανδρος Παπαδόπουλος)
Παραστάσεις 25, 26 και 27 Δεκεμβρίου 2017
* Στην προτελευταία φωτογραφία από αριστερά :
Αμάντα (Γιώτα Φέστα), η μητέρα του Τομ.
Τομ (Χρήστος Παπαδόπουλος).
Λώρα (Κατερίνα Συναπίδου), η αδελφή του Τομ.
Τζιμ (Δημήτρης Κρίκος), ο υποψήφιος γαμπρός για τη Λώρα.
Και ανάμεσά τους η Δώρα, η μητέρα του Χρήστου.
Τρέιλερ - αφιέρωμα της παράστασης :
