Αγαπητοί συμπολίτες, εκ μέρους του Δ.Σ. του Συνδέσμου Φιλολόγων Ν. Ροδόπης
σας καλωσορίζω στη φιλόξενη αυτή αίθουσα, που μας παραχώρησε ο Νομάρχης Ροδόπης, και
ταυτόχρονα σας
εκφράζω την ευαρέσκεια όλων των φιλολόγων για το ενδιαφέρον και την ευαισθησία
που δείχνετε για το μάθημα της Ιστορίας.
Αντί
προλόγου, θα ήθελα να εστιάσω το ενδιαφέρον σας στους σκοπούς, που επιδιώκονται
με τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας στα σχολεία μας, αλλά και στο πόσο
δύσκολη και επίπονη διαδικασία είναι για τον ερευνητή – ιστορικό η σύλληψη, η
κατανόηση και η εξήγηση της ιστορικής πραγματικότητας.
Ιστορικοί
και Παιδαγωγοί έχουν καταλήξει πως οι σκοποί που πρέπει να επιδιώκονται με τη
διδασκαλία της Ιστορίας είναι δύο:
- η
ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και
- η
καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης
Η
ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης δε γίνεται με την απομνημόνευση μεμονωμένων
γεγονότων του παρελθόντος, που παρατίθενται με χρονολογική σειρά. Γίνεται
σταδιακά με τη μεθοδική εξοικείωση του μαθητή με το πρωτογενές ιστορικό υλικό,
τις πηγές, τα τεκμήρια, τις ιστορικές πληροφορίες.
Η
επαφή με τις πηγές – πρέπει να το κατανοήσουμε – αποτελεί το μόνο τρόπο γνώσης
όχι μόνο της ιστορικής πραγματικότητας αλλά και της σύγχρονης πραγματικότητας.
Πάρτε για παράδειγμα τον εαυτό σας. Όταν θέλετε να μελετήσετε σε βάθος ένα γεγονός
της επικαιρότητας, που συγκλονίζει την κοινωνία μας, τι ακριβώς κάνετε;
-
Ενημερώνεστε από πολλές εφημερίδες, ραδιοφωνικούς ή τηλεοπτικούς σταθμούς,
συγκεντρώνετε πολλές πληροφορίες, - συχνά αντικρουόμενες - , αναλογίζεστε μόνοι
ή συζητάτε με φίλους την αιτιώδη συνάφειά τους και σχηματίζεται μια «υπόθεση»
για το πώς πιστεύετε ότι συνέβη το γεγονός.
Το αν
θα επαληθευτεί η υπόθεσή σας ή το αν θα συμπέσει με τις εκτιμήσεις άλλων
συνανθρώπων σας είναι ένα θέμα ανοιχτό, εφόσον επιδέχεται διαφορετικές
ερμηνείες.
- Μ’
αυτόν τον τρόπο περίπου εργάζεται και ένας σύγχρονος ιστορικός, για να
κατανοήσει και να ερμηνεύσει ένα ιστορικό γεγονός. Και ο ιστορικός, λοιπόν,
ξεκινά από τις πληροφορίες που διασώζουν οι πηγές. Με βάση τις πληροφορίες
αυτές και τις γνώσεις της εποχής του κατασκευάζει μια υπόθεση, που αποτελεί την
αιτία του γεγονότος και που μπορεί να επαληθευτεί ή τουλάχιστον να μη
διαψευστεί από τις πληροφορίες των πηγών.
Αναλογικά,
επομένως, και πάντα με πηγές πρέπει να εργαστεί και ο μαθητής, για να αποκτήσει
ιστορική – κριτική σκέψη.
