Εισήγηση : Δώρα Κάσσα Παπαδοπούλου
Αγαπητοί
προσκεκλημένοι,
Στις
12 Μαΐου 1992 με την ακύμαντη ματιά και το γαλήνιο πρόσωπο έφυγε από τον κόσμο
ο ποιητής και στιχουργός Νίκος Γκάτσος. Πέρυσι το Υπουργείο Πολιτισμού αφιέρωσε
το έτος 2011 στα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Φέτος εμείς, 20 χρόνια μετά την
αποδημία του, θυμόμαστε το ήθος και το έργο του, γιατί πλέον ως λαός, μέσα σε
χρόνους δύσκολους και μήνες οργισμένους νιώθουμε την ανάγκη να ανανεώνουμε συχνά
την πίστη μας στη γλώσσα, στην ταυτότητα και στην αξιοπρέπειά μας.
Και ο
Νίκος Γκάτσος ανήκει στη χορεία των μεγάλων Ελλήνων που με το έργο τους
διασφαλίζουν εσαεί αυτήν την αξιοπρέπεια. Ανήκει στη χορεία των μεγάλων Ελλήνων
που με το έργο τους απλώνονται πάνω από τη χώρα σαν ουράνιο τόξο και διώχνουν
το ζόφο της ευτέλειας, της μιζέριας, αντιστέκονται στη μαυρίλα της ιδιοτελούς
εξουσίας και βάζουν τη σφραγίδα της αυθεντικής ελληνικής ιθαγένειας και της
αληθινής διανόησης και δημιουργίας.
Ας
θυμηθούμε απόψε μαζί με το Νίκο Γκάτσο και μερικά ακόμη ονόματα άξιων Ελλήνων,
που συνδημιούργησαν μαζί του σε διάφορους τομείς του πολιτισμού. Θα τους
εκφωνήσω σε τριάδες χωρίς αξιοκρατική σειρά, σε τριάδες δυνατές, «Άγιες
τριάδες» και είθε τα ονόματά τους να λειτουργήσουν ως ελιξήρια ζωής και
αισιοδοξίας για όλους μας:
- Νίκος Γκάτσος-Μάνος
Ελευθερίου-Λευτέρης Παπαδόπουλος:
στιχουργοί
- Γρηγόρης Μπιθικώτσης-Στέλιος
Καζαντζίδης-Νίκος Ξυλούρης:
λαϊκοί τραγουδιστές
- Μάνος Χατζιδάκις-Μίκης
Θεοδωράκης-Σταύρος Ξαρχάκος: μουσικοσυνθέτες
- Γιώργος Σεφέρης-Οδυσσέας
Ελύτης-Γιάννης Ρίτσος:
ποιητές
- Φώτης Κόντογλου-Γιάννης
Τσαρούχης-Νίκος Εγγονόπουλος:
ζωγράφοι
- Κάρολος Κουν-Αλέξης
Μινωτής-Σπύρος Ευαγγελάτος:
σκηνοθέτες
- Θόδωρος Αγγελόπουλος-Παντελής
Βούλγαρης-Γιάννης Σμαραγδής: κινηματογραφιστές
- Μάνος Κατράκης-Δημήτρης
Χορν-Θάνος Κωτσόπουλος:
ηθοποιοί
- Κατίνα Παξινού-Έλλη
Λαμπέτη-Μελίνα Μερκούρη:
ηθοποιοί
- Ραλλού Μάνου-Μαρία Χορς-Ντόρα
Τσάτσου/Συμεωνίδου:
χορογράφοι
- Δημήτρης Πικιώνης-Άρης
Κωνσταντινίδης-Κωνσταντίνος Δοξιάδης: αρχιτέκτονες/πολεοδόμοι
- Σπύρος Μαρινάτος-Μανόλης
Ανδρόνικος-Δημήτρης Παντερμαλής: αρχαιολόγοι
- Ευάγγελος Παπανούτσος-Μάριος
Πλωρίτης-Κώστας Γεωργουσόπουλος: δοκιμιογράφοι, κριτικοί θεάτρου.
- Λίνος Πολίτης-Τάσος
Λιγνάδης-Αλέξανδρος Αργυρίου:
κριτικοί λογοτεχνίας
- Νίκος Πουλαντζάς-Κορνήλιος
Καστοριάδης-Κώστας Αξελός:
Φιλόσοφοι
Τέλος, αν θέλουμε έναν και μόνο λόγο για να τιμήσουμε απόψε ξεχωριστά το Νίκο Γκάτσο, θα σας απαντήσω με τα λόγια του Ελύτη: «Ο Γκάτσος έβρισκε προτιμότερη την ταπεινή τέχνη που λειτουργεί, παρά την υψηλή που σκονίζεται στα ράφια». Έτσι επέλεξε συνειδητά να γίνει στιχουργός, παρόλο που άκουγε μέσα του τη φωνή του ποιητή. Επέλεξε, δηλαδή, να ασχοληθεί συστηματικά με την πιο λειτουργική μορφή της ποίησης, με το τραγούδι, γιατί βρίσκεται καθημερινά στα χείλη και στις καρδιές των απλών ανθρώπων, γιατί προσφέρει παραμυθία και χαρά, ανάταση συναισθημάτων, ανάταξη της πεζότητας και ανάσταση ψυχής.
Ο
Νίκος Γκάτσος με τα τραγούδια του, που είναι πάνω από 400, έκανε πράξη το
όνειρο των υπερρεαλιστών ποιητών να συγχωνευτεί η τέχνη με τη ζωή. Κι εμείς ως
λαός έχουμε το εκπληκτικό προνόμιο να ακούμε, να αποστηθίζουμε και να
τραγουδούμε έναν ποιητικό θησαυρό και να τον έχουμε πρόχειρο για τις
ουσιαστικές, τις βαθύτερες ανάγκες της ψυχής μας.
Μέρος
αυτού του θησαυρού επέλεξαν να μας παρουσιάσουν απόψε ως μουσικό αφιέρωμα στο
Νίκο Γκάτσο μέλη και φίλοι της Πολιτιστικής Κίνησης. Είναι όλοι τους μουσικοί
κι έχουν μέσα τους την τελειομανία του επαγγελματία και το πάθος του
ερασιτέχνη.
Όλοι
μαζί στέλνουν ένα γράμμα στο Νίκο Γκάτσο σε στίχους και μουσική του Γιώργου
Ανδρέου.
Σας
ευχαριστώ
........................................................................................................
Βίντεο από την πρώτη εκδήλωση :
Αποσπάσματα από το μουσικό αφιέρωμα στο Νίκο Γκάτσο
(1911-1992), που έγινε το Σάββατο 10 Μαρτίου 2012 στο Στέκι της Πολιτιστικής
Κίνησης Ν. Ροδόπης στην Κομοτηνή.
Πήραν μέρος με σειρά εμφάνισης:
Αφηγητές :
Σούλα Κυρατζόγλου, Κώστας Μαυρίδης
Μουσικοί :
Ινώ Παπαδοπούλου : πιάνο-τραγούδι
Κώστας Μάμος : μπουζούκι-τραγούδι
Κώστας Μαυρίδης : τραγούδι
Ειρήνη Αραμπατζή : τραγούδι
Σούλα Κυρατζόγλου : τραγούδι
Γιώργος Πάππας : κιθάρα-τραγούδι
Θανάσης Γκαϊφύλλιας : τραγούδι
Νίκος Βερβερίδης : μπουζούκι-τραγούδι
Κυριάκος Κυριαζής : ακορντεόν
Φωτεινή Τσιαλίκη : πιάνο-τραγούδι
Βεϊσέλ Αχμέτ : κρουστά
..............................................................................
Ακολουθούν και μεμονωμένα τραγούδια από την ίδια
εκδήλωση :
Γράμμα στον κύριο Νίκο Γκάτσο - Όλοι μαζί
Μάνα μου Ελλάς - Γιώργος Πάππας
Η Χοντρομπαλού - Θανάσης Γκαϊφύλλιας
Χάρτινο το φεγγαράκι - Ινώ Παπαδοπούλου
Τα γερόντια - Νίκος Βερβερίδης
Η πίκρα σήμερα - Ινώ Παπαδοπούλου
...........................
