"Ανδρομάχη" του Ευριπίδη

Στο Μικρό Αίθριο του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, το Σάββατο 14 Μαΐου 2016, ώρα 8.00 μ.μ. ακριβώς, συντελέστηκε ένα μικρό θαύμα. Με λιτά μέσα έκφρασης αποδόθηκε από ομάδα του Τμήματος Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ., υπό την εποπτεία και σκηνοθεσία του Καθηγητή Δαμιανού Κωνσταντινίδη, η τραγωδία "Ανδρομάχη" του Ευριπίδη.
 
Ο λόγος του "από σκηνής Φιλοσόφου" έγινε απόλυτα κατανοητός, εφόσον η μεταφράστρια Ελένη Μερκενίδου τον απέδωσε σε γλώσσα εύστοχα Νεοελληνική.
 
Ο σκηνοθέτης Δαμιανός Κωνσταντινίδης επέλεξε να διδάξει με ουσιαστικό τρόπο το κείμενο, για να αποκτήσουν οι ηθοποιοί του επίγνωση της εποχής (Πελοποννησιακός Πόλεμος) και του ήθους των ηρώων. Πρότεινε λιτότητα στην έκφραση των συναισθημάτων και επέμεινε ορθώς στην ομαδική "αριστεία", εφόσον θέατρο χωρίς ομαδικό πνεύμα δεν νοείται.

Η Χαρά Αργυρούδη και η Αναστασία Παπαϊωάννου ακολούθησαν, επίσης, την οδό της απλότητας στα κοστούμια και της διακριτικότητας στον φωτισμό, με εξαίρεση την κραυγαλέα εμφάνιση της Ερμιόνης, η οποία έπρεπε και οπτικά να δείχνει ότι δεν μπορούσε να διαχειριστεί με μέτρο και αξιοπρέπεια ούτε τα πλούτη ούτε τα προνόμιά της.

Το "μέλος" του Κωστή Βοζίκη συμπορεύτηκε αρμονικά με τον λόγο και τον ανέδειξε στα σημεία που υπήρχε ένταση.

Ο χώρος του Μικρού Αίθριου του Μ.Β.Π. λειτούργησε ως ιδανικό σκηνικό, εφόσον ο σκηνοθέτης με τη βοηθό του τον νοηματοδότησαν με όλα τα "κατά ποσόν" μέρη της τραγωδίας (πρόλογο, πάροδο, επεισόδια, έξοδο). Οι ηθοποιοί με τη βοήθεια της Αντιγόνης Μπάρμπα κινήθηκαν σε κάθε γωνιά του, ανάλογα με τις απαιτήσεις του ρόλου τους. Πολύ δυνατή η σκηνή πάνω στη σκάλα του Αίθριου με τον Ορέστη να προσπαθεί βίαια να πείσει την Ερμιόνη να τον ακολουθήσει και σχεδόν απόκοσμη η εμφάνιση της Θέτιδας ως από μηχανής Θεάς στην ταράτσα του Αίθριου με φόντο τον έναστρο ουρανό.

Οι ηθοποιοί που υποδύθηκαν τον Χορό, Δανάη Κλάδη, Αρετή Πολυμενίδη και Μύριαμ Σοφία Αρτζανίδου, μετέφεραν με σαφήνεια και έμφαση τα σχόλια της κοινής γνώμης, κάνοντας σχεδόν διάλογο με τους θεατές. Η Δανάη Κλάδη και ως Θεραπαινίδα και ως Τροφός απέδωσε με μαεστρία την αντίστοιχη γυναικεία ψυχολογία, όπως την σκιαγράφησε ο Ευριπίδης, ο οποίος μελέτησε και αντιμετώπισε τη γυναίκα ως ισότιμο με τον άνδρα ανθρώπινο όν (και ας τον χαρακτήριζαν μισογύνη οι κωμωδιογράφοι της εποχής του).

Ο Πέτρος Μαλιάρας ήταν αδρός, μεγαλόσχημος και αρκούντως στρατοκράτης ως Μενέλαος.

Ο Νίκος Ράμμος, γήινος Πηλέας, επιβλήθηκε με το βλέμμα του και την παλλόμενη από πόνο και ανθρωπιά φωνή του.

Ο Χρήστος Παπαδόπουλος συνδύασε την ορμή και την έμφυτη βιαιότητα του Ορέστη με την πειθώ, ενώ είχε απίστευτη καθαρότητα στην εκφορά του λόγου του.

Η Μαρία Ιωάννα Παπαθανασίου είχε να επιτελέσει έργο σύνθετο, να αποδώσει την τραγικότητα της άτεκνης και άφιλης Ερμιόνης, ενσωματώνοντας στο ρόλο της και αρκετά κωμικά στοιχεία, ενώ ως Αγγελιαφόρος έπρεπε να μεταφέρει τα εκτός σκηνής δρώμενα με αναπαραστατική αφήγηση και τα κατάφερε εξαιρετικά και στα δύο.

Η Αναστασία Μιροσνιτσένκο, ως Ανδρομάχη και ως Θέτις, επιβλήθηκε με τη θωριά της, την ευθύβολη ματιά της και την ευαίσθητη γυναικεία φύση της, που την απέδωσε με αλήθεια και με λιτότητα. Έπεισε ακόμη και με το μοιρολόι και με την προσευχή της, που τα ψιθύριζε στη μητρική της Ουκρανική γλώσσα, για να δείξει την "ετερότητα" της Ανδρομάχης.

Τέλος, εμείς, οι θεατές, ενταχθήκαμε στο Θεατρικό τοπίο αρχικά "δια του χώρου" και στη συνέχεια "δια του λόγου". Βιώσαμε και τη "μέθεξη" στην περιπέτεια των ηρώων και την "κάθαρση", όταν αποκαταστάθηκε η ηθική τάξη και δικαιώθηκαν όσοι είχαν υποστεί την "ύβριν" των κρατούντων. Καταγράψαμε, μάλιστα, στο ισοζύγιο της ψυχής μας δύο συμπεράσματα :

- Πόσο βάρβαρο είναι το πρόσωπο της στρατοκρατίας (εν προκειμένω των Σπαρτιατών).

- Πόσο τραγική είναι η θέση της γυναίκας, όταν είναι θύμα πολέμου, ανύπαντρη μητέρα και ξένη σε άξενη χώρα.

Άραγε, πόσες Ανδρομάχες υπάρχουν γύρω μας;

Δώρα Κάσσα - Παπαδοπούλου

Φιλόλογος


Συντελεστές :
 
Μετάφραση : Ελένη Μερκενίδου
Σκηνοθεσία : Δαμιανός Κωνσταντινίδης [ link1 - link2 - link3 - link4 - link 5 ]
Σκηνικά - Κοστούμια - Φώτα : Χαρά Αργυρούδη, Αναστασία Παπαϊωάννου
Μουσική : Κωστής Βοζίκης [ link ]
Κίνηση-βοηθός σκηνοθέτη : Αντιγόνη Μπάρμπα [ link ]
Χειρισμός κονσόλας ήχου : Αγγελική Νικολαΐδου
Μακιγιάζ : Χρύσα Γκούμα
Επιμέλεια αφίσας : Αγγελίνα Χριστοφορίδου

Ηθοποιοί (με αλφαβητική σειρά) :
 
Μύριαμ Σοφία Αρτζανίδου [Μολοσσός, Χορός]
Δανάη Κλάδη [Θεραπαινίδα, Τροφός, Χορός] [ link1 - link2 ]
Πέτρος Μαλιάρας [Μενέλαος]
Αναστασία Μιροσνιτσένκο [Ανδρομάχη, Θέτις] [ link ]
Χρήστος Παπαδόπουλος [Ορέστης] [ link1 - link2 - link3 - link4 ]
Μαρία Ιωάννα Παπαθανασίου [Ερμιόνη, Αγγελιαφόρος] [ link ]
Αρετή Πολυμενίδη [Χορός]
Νίκος Ράμμος [Πηλέας] [ link ]

Φωτογραφίες από την παράσταση στο Μ.Β.Π.

 

Σημείωση
 
Η παράσταση ανέβηκε για πρώτη φορά την Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου 2016 στο Θέατρο Κλειώ του Τμήματος Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ.
Σχετικές πληροφορίες και φωτογραφίες από την παράσταση αυτή θα βρείτε στις παρακάτω διευθύνσεις :
http://timelinealex.blogspot.gr/2016/02/blog-post_17.html
https://www.facebook.com/events/829048870553869/