Σε ερώτηση καλού φίλου (Σπύρος Κιοσσές) πώς καταλαβαίνει κανείς ότι περνάει στην τρίτη ηλικία, έδωσα απάντηση βιωμένη.
Πρώτον, κάθε μέρα ανακαλύπτεις και έναν καινούργιο πόνο. –Άλλη καλή φίλη, συνεπώνυμη του Σπύρου (Λευκή Κιοσσέ), με αφοπλιστική ειλικρίνεια αλλά και διάθεση παραμυθίας μού είπε ότι κάθε πόνος είναι υπενθύμιση ότι ζούμε. Διαφορετικά, πεθάναμε και δεν το καταλάβαμε.–
Δεύτερον, γίνεσαι ευσυγκίνητος. Ένα πράγμα σαν τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο στον ρόλο του ευσυγκίνητου μαφιόζου στο Analyze this. Τουτέστιν, συγκινείσαι μέχρι δακρύων δι’ ασήμαντον αφορμήν. Γι’ αυτό κόβεις σταδιακά να βλέπεις τις ειδήσεις στην τηλεόραση, ειδικά στα ιδιωτικά κανάλια, που είναι τόσο φοβικά σκηνοθετημένες, ώστε να σε στέλνουν ή αδιάβαστο/η ή κατευθείαν στον Ψυχίατρο.
Τρίτον, περνάς εκ νέου σε ηλικία αναπόλησης. Επιστρέφεις, δηλαδή, σε μια εφηβική σχεδόν κατάσταση, κατά την οποία, αντί να αναπολείς τα "γκομενικά σου", αναπολείς τα χρόνια και τα νιάτα σου που πέρασαν ανεπιστρεπτί.
Ευτυχώς, η αναπόληση αυτή έχει ένα καλό φίλτρο –ευλογημένος ο εγκεφαλικός φλοιός, ο ιππόκαμπος και οι αντίστοιχοι νευρώνες τους– το ότι εστιάζει κατά κανόνα σε ευχάριστα πρόσωπα και γεγονότα.
Ως άσκηση εγκλεισμού προχθές καθάριζα γωνιά γωνιά (εννοείται μία γωνιά κάθε μέρα) το καθιστικό. Έτσι, έφτασα και στο ντουλάπι με τις φωτογραφίες, από όπου ανέσυρα μικρό θησαυρό μισού αιώνα! Φωτογραφία με την κοριτσοπαρέα του Γυμνασίου Θηλέων Κομοτηνής του 1972 σε ημερήσια εκδρομή. Από το πλάνο λείπει μόνο η Μαρία Κάλφα, που λογικά θα ήταν η φωτογράφος μας. (Σε άλλη φωτογραφία την βρήκα να ψήνει παράνομα καφέ σε αυτοσχέδιο καμινέτο). Σχολιάζω, λοιπόν, ό,τι βλέπω στη φωτογραφία. Δέκα ευχάριστα πρόσωπα. Αγαπημένα. Φαίνεται να ανήκουν σε τρεις ομάδες, αρκετά ευδιάκριτες.
1. Από κάτω προς τα πάνω και αριστερά: Ομάδα των "Χάνομαι γιατί ρεμβάζω" Κατερίνα Καραδήμα, Γεωργία Αναστασιάδου, Βίκυ Λάππα, Δώρα Κάσσα (οι δύο τελευταίες πάνε πακέτο, κάτι σαν Ζωρζ Σαρρή και Άλκη Ζέη).
2. Από πάνω προς τα κάτω και δεξιά: Ομάδα των "Κάνω καραγκιοζιλίκια και το ευχαριστιέμαι" Μαρία Ιωακειμίδου, Ευγενούλα Καρκατσέλη.
3. Ενδιάμεση ομάδα των "Βλέπω τα καραγκιοζιλίκια και το διασκεδάζω" Μαρία Κόλλια, Νάντια Ζαβάκου, Δήμητρα Αμυγδαλάρη και το πολύ μικρό της παρέας Χρύσα Καραδήμα.
Σε ημερήσια εκδρομή, που έγινε μια ζεστή μέρα αρχές Ιουνίου, οι περισσότερες φοράμε ποδιές (υποχρεωτικό dress-code). Τρεις φοράμε την extreme παραλλαγή, μπλε φούστα pencil από τη στολή της παρέλασης και λευκό t-shirt. Προσέξτε, ωστόσο, το μανίκι της Μαρίας Ιωακειμίδου στην κορυφή της πυραμίδας. Εκεί είχε κεντήσει το μονόγραμμά της –Μ–, πολύ πριν από τα λογότυπα των Nike, Adidas, Robe di Kappa, Lacoste…, που κυκλοφόρησαν ως είδη ένδυσης υπόδησης στην Ελλάδα μετά τη μεταπολίτευση του 1974. Η ίδια διαθέτει και γυναικείο σακίδιο πλάτης –backpack– και όλα αυτά πριν από πενήντα χρόνια. Πρωτοποριακό; Νομίζω ναι. (Σημείωση : Το status της εμφάνισης, τότε, το συναρτούσαμε με την επινοητικότητα στο στιλ και όχι με το πορτοφόλι του μπαμπά μας. –Βλ. σήμερα ακριβά κινητά, παπούτσια, ρούχα–. Στη φωτογραφία η παρέα μας έχει από πλουσιοκόριτσα με πολύ χρήμα μέχρι άπορες κορασίδες. Για παράδειγμα, προσωπικά σπούδασα με χαρτί απορίας από την Ενορία του Αγίου Γεωργίου, για να σιτίζομαι δωρεάν στη Λέσχη του Πανεπιστημίου Αθηνών. Και δεν ήταν ντροπή.)
Συνεχίζω. Τρεις από την παρέα φοράμε γυαλιά ηλίου τεράστια –στιλ παρμπρίζ– Μαρία Ιωακειμίδου, Μαρία Κόλλια και η γράφουσα, που είναι και τώρα η τελευταία λέξη της μόδας. (Αν μας αφήσει, βέβαια, ο Χαρδαλιάς να τα φορέσουμε στις παραλίες. Οπότε και το αντίστοιχο άσμα σύμφωνα με την περίσταση διαμορφώνεται ως εξής:
Χαρδαλιά, Χαρδαλιά, πότε θα κάνω Πασχαλιά,
κανονική Πρωτομαγιά και μπάνια στην Ακρογιαλιά
με τα μοντέρνα μου γυαλιά;)
Τέλος, δεν μπορώ να μην θαυμάσω την cup α λα Beatles της Χρύσας Καραδήμα. Αν θέλει, ας μας αποκαλύψει, αφού ανασκάψει στη μνήμη της, ποιο κομμωτήριο από τα ελάχιστα (4 ή 5) της εποχής την επιμελήθηκε και πώς βρέθηκε μαζί μας.
Φίλες, ξεχωριστές και αγαπημένες, παραμένετε και ως γιαγιάδες εξίσου extreme πρωτοποριακές, γιατί ξέρω ότι προσφέρετε γερό χέρι βοήθειας σε παιδιά και εγγόνια. Και δεν υπάρχει πιο extreme sport απ’ αυτό. Να είστε καλά. Είστε σημαντικά πρόσωπα στη ζωή μου, όπως και όλες οι συμμαθήτριές μας. Και ας μην το αντιλαμβανόμασταν τότε ούτε εσείς ούτε βέβαια και εγώ.
Υστερόγραφα
1. Ασπρόμαυρη ήταν η κεντρική φωτογραφία. Έγινε έγχρωμη… από τον μάγο του TimeLineAlex. Και δεν σταμάτησε μόνο σ' αυτήν. Συνέχισε τις χρωματικές του παρεμβάσεις και σε άλλες ακόμη φωτογραφίες.
2. Η σφραγίδα της πίσω λέει με καλλιγραφικά γράμματα Φώτο Λουξ Κ. Αντωνιάδης τηλ. 20-13(!) Κομοτηνή. Το Φωτογραφείο υπάρχει ακόμη στη Βενιζέλου. Από παππού, σε γιο, τώρα σε εγγονό(!).
3. Πριν από πενήντα και βάλε χρόνια, όταν εξέδραμε το Γυμνάσιο Θηλέων, ο ακριβής τόπος της εκδρομής ήταν επτασφράγιστο μυστικό. Ξέραμε μόνο περιοχή. Ο λόγος ήταν προφανής. Για να μην ειδοποιηθούν και συρρεύσουν εποχούμενοι επί διτρόχων οι ερωτιδείς της εποχής και κινδυνεύσει η αξιοπρέπεια και η καλή φήμη των κορασίδων. Στη συγκεκριμένη εκδρομή βρισκόμαστε σε μια δασωμένη πλαγιά στην περιοχή της Μαρώνειας. Ωστόσο, χωρίς κινητά - ποιος άραγε να τους ειδοποίησε - γύρω στις 2 το μεσημέρι, στον απέναντι κατσικόδρομο, πύκνωσε η κίνηση σε δίτροχα. Οι βιγλάτορες καθηγητές το αντιλήφθηκαν εγκαίρως. Στις 3 και κάτι είχαμε επιστρέψει άρον - άρον στα σπίτια μας. Φλερτ delete.
Δώρα Κάσσα Παπαδοπούλου
Φιλόλογος
Φωτογραφίες
